Томмот Кыыча олорор дьиэтигэр сылдьа илигэ. Кыыс хаһан даҕаны кинини киирэ сырыт диэн ыҥырбат этэ уонна кинилэр бииргэ сылдьалларын дьиэлээхтэр көрүөхтэрин баҕарбат курдуга. Аргыылап баай кыыһын бэрт быстыбыт-ойдубут ыалга олохтооботоҕо чахчы, кэм бэйэтигэр дьүөрэлээх соҕус ыалы буллардаҕа диэн Томмот сэрэйэрэ. Оннук да быһыылааҕа. Уол бу дьиэ хаһаайынын, саҥаран-иҥэрэн сэлибирээбит, илэ-сала көппүт, арыы-сыа ньалҕарыйбыт Ыллам Ыстапааны, кэлэ-бара көрөрө.
Томмот иһиттэн олуурдаах кэлииккэни өр тоҥсуйда. Сөҥ баҕайы саҥалаах ыт үрэн баргыйар. Үрэ-үрэ түһүөлээтэҕин ахсын тимир сыап кылыргыыр. Кэнникинэн ыт даҕаны сүрэҕэлдьии быһыытыйда: тохтуу түһэ-түһэ маргыйда. Кэмниэ-кэнэҕэс дьиэ күүлэтин аана тыаһаата.
– Кимий? – дьахтар саҥата ыйытта.
– Аргыылаба баар дуо? – Томмот хардары ыйытыынан хардарда.
– Суох!
– Ханна барбытай?
Дьахтар атаҕын тыаһа дьиэ диэки куучугураата.
– Ханнаный? – Томмот эккирэтэн хаһыытаата.
Дьиэ күүлэтэ “хап” гына сабылынна.
Томмот сүгүн кэпсэппэттэриттэн кыһыйда. Кэлииккэтин аанын олбуор титирэстиэр диэри тэбиэлээтэ.
– Кимиэхэ наадалааххыный? – Ыллам саҥата иһилиннэ.
– Аргыылабаҕа.
– Аргыылаба суох дииллэр буолбат дуо? Хайдах киһи тылын өйдөөбөт киһигиний? – Ыллам иһирдьэттэн көбүөлээтэ.
– Ас!
Дьарыйар, кытаанах саҥаттан дьааххаммыта дуу, Ыллам кэлииккэ олуурун сыҕарытан, кыһыл сирэйин быктарда:
– Бэйи эрэ, табаарыс… Эн хантан сылдьаҕын?
– Техникумтан… Учуутал техникумуттан…
Ыллам Ыстапаан мылаарыйбыт кыһыл сирэйэ эмискэ хараара түһэргэ дылы гынна.
– Тиэхиникиимтэн эрээригин тэбиэлиириҥ итиччэ эрчимнээх дуо?
– Ыстапаан, көрдөһөбүн, чахчытын эт: Кыыча ханнаный?
– Ханнатын айыы таҥара билэр, – Ыллам өрө чолох гынна.
– Хайдах? Ыалдьар дуо?!
– Айыым таҥарам, инньэ эрэ диэмэ, – Ыллам уоһа сэмэлиирдии ырбайда. Онтон уолу үөннээхтик быһыччы көрдө. – Бэйи эрэ, бу эн кини туоҕунаҕыный, көссүүтэҕин дуу?..
– Ханнаный диибин дии!
– Ырыых-ыраах…
Ыллам, күлүү-элэк оҥосторун кистээбэккэ, борук-сорук халлаан диэки өрө хантайан мылаарыйан турда.
– Сымыйаҥ!
Томмот дьиэлээх киһини кыһайан иһирдьэ атыллаата.
– Тохтоо! Ханнык быраапкы…
Ыллам Ыстапаан, түүрүллэ түһээт, уолу түөскэ кэппитэ олбуор уҥуоругар буола түстэ.
Кэлииккэ аана күүскэ сабыллан лаһыгыраата.
– Ас! Ас! – Томмот хатыылаах кэлииккэни тэбиэлээтэ.
– Көссүүгүн мүччү туппуккун… Хэ-хэ-хэ!.. – олбуор иһигэр күлэн алларастыыр саҥа иһилиннэ.
Томмот абатыгар биир кэм кэлииккэ аанын тэбиэлээн лаһырҕата турда.
Эмискэ бөрө саҕа күтүр бэйэлээх ыт сыабын халыгыраппытынан ойон кэлэн, кэлииккэҕэ өрүтэ ыстаҥалыы-ыстаҥалыы, үрэн баргыытаата.
Уол кыһыытыгар иккитэ-үстэ тэбиэлээн баран киэр хаамта.
Томмот, дьиэтигэр таарыйбакка, быһа балыыһаҕа тиийдэ. Копылову ыҥыттарда.
– Аа-а, Чычахов, – диэн мичээрдээбитинэн кэллэ анарааҥҥыта. – Хайа?
– Суох быһыылаах. Дьиэлээх хаһаайын барбыта диир.
Копылов мичээрдээбитэ мэлис гынна.
– Ханна барбыт?
– Чуолкайын билбэтим. Дьиэлээх киһи “ырыых-ыраах” диир. Бука, дойдулаатаҕа. Илин. Аммаҕа.
– Хайдах? Онно бандиттар…
– Уонна ханна барыай?..
– Даа… Кини иллэрээ киэһэ манна дежурнайдаабыта ээ. Барар туһунан тугу да саҥарбатаҕа. Өссө сарсын киэһэ эрдэ кэлиэм диэбитэ, – Копылов өлүөр илиитинэн сэҥийэтин туппахтана турбахтаата. – Кыыча, мин санаабар, оннук киһи буолбатах. Үчүгэй киһи. Манна что-то не так. Тоҕо кини онно барыаҕын сатаан санаабаппын. Чэ баһыыба. Туох эмэ билиннэҕинэ, кэлэн этээр. Биһиэннэрэ бары билиэхтэрин баҕараллар. Тугу да өйдөөбөппүн.
