Мұсылманның адамгершілік қасиеттері - страница 4



Айша анамыз, Алла оған разы болсын, былай деген: «Жаңа туған сәбилерді Пайғамбарымызға, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, әкеліп, оның батасын алатынбыз. Пайғамбарымыз сәбилерге Алланың берекесін тілеп, шайналған құрмамен аузын сүртетін». Бұл сөздер тахниктің маңызын көрсетеді, өйткені Пайғамбарымыз өз батасын беріп, балалардың өмірін жақсы тілеу үшін бұл дәстүрді орындаған.

Ибн Хайрдың айтуынша: «Егер құрғатылған құрма табылмаса, жаңа жиналған құрманы пайдалануға болады». Ал егер екеуі де болмаса, кез келген тәтті нәрсені қолдануға рұқсат етіледі. Бұл икемділік сәбиді сүйіспеншілікпен күтудің әртүрлі жолдарын ұсынатындығын көрсетеді.

Кез келген иманды мұсылман балаға тахник жасауға қабілетті. Ол Алла Тағаладан балаға мол береке мен қуаныш тілеп, Пайғамбарымыздың сүннетіне сәйкес дұға етуі керек. Бұл дәстүр жаңа өмірдің бастауы болғандықтан, оны орындау – діннің бай әрі ізгі құндылықтарын ұстану болып табылады.

Баланаың есімі

Бала дүниеге келген соң жеті күн өткенде, оған әдемі, мән-мағынасы терең ат қойылады. Мұғаз ибн Жабалдың айтуынша, Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, балаға жетінші күні есім қоюды парыз еткен. Бұл дәстүрдің исламдағы маңызы зор, себебі ол адамның болмысын, тағдырын белгілейтін, өміріне бағыт беретін қасиетке ие.

Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, былай деп айтқан: «Қиямет күні сендер өз аттарыңмен шақырыласыңдар, сондықтан жақсы есімдерді таңдаңыздар!» Бұл сөздерден мұны қоюдың тек дүниелік емес, сонымен қатар ақиреттік маңызын түсінеміз. Ол адамның тағдырын, қоғамдағы орнын айқындап, оның тұлғалық ерекшеліктерін қалыптастырады.

Алла Тағаланың құлы екенін білдіретін ат қою исламда үлкен мәнге ие. Бұл есімдер «Абд» сөзімен басталып, оған Алланың ең әдемі аттарының бірі қосылады. Ибн Умар, Алла оған разы болсын, хабарлағандай, Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, былай деп айтқан: «Алла Тағаланың ең жақсы көретін құлдардың аттары – Абдуллах және Абдуррахман». Бұл есімдер Алла Тағаланың ұлықтығын мойындауды, Оған деген толық берілу мен құлшылықты білдіреді.

Алладан басқаға құлшылық ету немесе ширкке қатысты есімдер қою исламда тыйым салынған. Сондай-ақ, кәпірлердің немесе теріс мағынасы бар есімдер де қойылмауы тиіс. Мұндай әрекет баланың болашағына теріс әсер етуі мүмкін, сондықтан олардан аулақ болу қажет. Баланың есімі – оның өмірінің алғашқы ғибраты, әрі болашағына бағыт беретін белгі болып табылады.

Ақиқа құрбаны

Бала дүниеге келген соң, жеті күн өткеннен кейін құрбандық шалу – Исламдағы қасиетті әрі маңызды дәстүрлердің бірі. Бұл амал Аллаға шүкіршілік білдіру, жаңа өмірді қабылдау және бақытты болашақ тілеу мақсатында жасалады. Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, бұл рәсімді міндетті деп санаған. Ол былай деп айтқан: «Әрбір жаңа туған сәбиге жетінші күні „ақықа“ құрбандығын шалу парыз».

Балаға құрбандық шалу дәстүрі ұл балаға екі қой, ал қыз балаға бір қой шалу болып табылады. Бұл ұлағатты амал, баланың дүниеге келуіне деген ризашылықты білдіру мақсатында жасалады. Пайғамбарымыздың сүннетін ұстанып, құрбандық шалудың мәні терең әрі мағыналы.

Егер жеті күн ішінде бұл амал орындалмаса, онда оны он төрт немесе жиырма бір күн ішінде шалу да сүннет болып саналады. Бұл мерзімдерде құрбандық шалу амалын орындау үшін ешқандай кедергі болмауы тиіс. Бұған қатысты Пайғамбарымыздың айтқан хадисі: «Ақықаны бала туылғаннан кейін жеті, он төрт немесе жиырма бір күн ішінде шалу керек» деген мағынаға ие.