Пайғамбарымыз бірде баласына қарата: «Үйге кіргенде отбасыңа жылы лебіз білдір, бұл сендерге жақсылықтың нұрын төгеді» – деп айтқан. Оның жарқын жүзі отбасы үшін шуағын шашса, мейірімге толы жүрегі жақындарына сүйеніш болды.
Әйеліне – қорған, балаларына – үміт болу, міне, нағыз мұсылман ердің белгісі.
Абдулла ибн Амр ибн әс-астың, Алла оған разы болсын, оқиғасы да осыны дәлелдейді. Ол Аллаға құлшылық етуде шектен тыс тырысып, өз денесі мен отбасының ақысын ұмытқан екен.
Сонда Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, айтты: «Олай жасама. Ораза ұстап, оны аш, ұйықтап, оян. Өйткені, сенің денеңде, көзіңде, әйеліңде және қонағыңда да сен үшін құқық бар» – деп, адамның жан-жақты тепе-теңдік сақтау қажеттігін үйреткен.
Пайғамбарымыздың тағы бір ғибратты сөзі Усман ибн Маз’унға арналды. Оның әйелі Пайғамбардың әйелдеріне күйеуінің өзін елемей жүргенін айтып шағымданғанда, Елшіміз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, Усманға: «Сен менің ісімді үлгі тұтуың керек емес пе? Алланың атымен ант етемін, мен сендердің барлығыңнан да Алланың бұйрықтарын қаттырақ ұстанамын және оны сендерден жақсырақ орындаймын. Бірақ, сонымен қатар, отбасыма мейірімділік пен махаббатымды көрсетемін» – деген.
Бұл сөздер – өмірдің үйлесімін сақтау туралы мәңгілік сабақ. Жанұя – тек тіршілік мекені емес, бұл махаббаттың, өзара сыйластықтың қасиетті орталығы.
Пайғамбарымыздың әзіл-қалжыңы да өз отбасындағы мейірім мен жылулықтың белгісі болды. Айша анамыз, Алла оған разы болсын, бірде: «Ол менімен жарысып, бала секілді ойнаған күндерін есіме алсам, жүрегім шаттыққа толады» – деп, еске алады. Осындай қарапайым сәттердің өзінде Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жүрегінің нәзіктігі, жанының тереңдігі көрініс табады.
Шынында да, отбасындағы махаббат – қоғамның берік іргетасы. Әрбір ер мен әйел осы ізгілікті өз жүрегіне түйсе, отбасының бақыты да, елдің тыныштығы да баянды болар еді.
Шынайы мұсылмандықтың айқын көрінісі – Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жарына, тіпті оның жақын достарына деген шексіз құрметі мен мейірімділігі еді. Ол әрбір әйелін қамқорлық пен нәзіктікке бөлеп, олардың көңіл-күйі мен жағдайын түсіне білді. Мұндай қарым-қатынаста оның жүрек жылуы мен парасаттылығы ерекше жарқырай түсті.
Әйелдеріне қатысты мейірімі мен әділеттілігінің бір мысалы – Хадиша анамыздың қартайған бір досына жасаған ілтипаты. Айша анамыздың, Алла оған разы болсын, айтқанындай, сол қарт әйел келіп тұрғанда, Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, ерекше мейіріммен оның жағдайын сұрайтын, жылы сөздерін арнайтын. Айша анамыз, кішкене қызғанышпен: «Неліктен оған ерекше құрмет көрсетесіз?» – дегенде, ол: «Сүйікті адамның достарына құрмет көрсету – жүрек тазалығының, иманның белгісі», – деп жауап берді.
Бұл оқиғадан Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жарқын мінезі мен әйел затына деген құрметтің ұлы үлгісін көреміз. Оның жүрегі мейірімге толы еді. Қаншама үлкен істердің ортасында жүрсе де, жары Айшамен жарысып ойнап, жеңілген кезін жылы әзілге айналдырған кезі бар. «Бұл сенің сол кездегі жеңісің үшін», – деп күлген. Осындай нәзіктік оның өміріндегі әрбір қарым-қатынасты ерекше шуаққа бөлеп отырды.
Сонымен қатар, әйел табиғатының нәзіктігі мен сезімталдығын терең түсіне білетін. Умар ибн әл-Хаттабтың, Алла оған разы болсын, айтқанындай, ол әйелдерінің кейбір өкпесіне сабырмен қарап, ешқашан оларды мәжбүрлеген емес. Керісінше, олардың табиғи эмоцияларына құрметпен қарап, өз үлгісімен жанұяның ынтымағын сақтай білді.
