Мин яратҡан өс хәреф - страница 13

Күнегелгән мөхит беҙҙе үлтерҙе лә. Кемдәр ғүмер буйы диңгеҙ күрергә хыялланған, үлер алдынан уны күрҙе, тик билдәле алһыу ҡояш байыу мәле менән һоҡланып өлгөрҙө микән? Күктә диңгеҙ хаҡында ғына һөйләшәләр тиҙәр, һуңғы йылдарҙа үлгәндәр был темаға арыуыҡ фекер әйтә алыр ул. Ысынында, ахрызаман тигәнебеҙ ер шарын һыу баҫып алыуы ғына. Һанап бөтмәҫлек фабрикалар, заводтар, машиналар һәм башҡа мең-мең һауаны бысратҡан әйберҙәрҙең ҡалдыҡтары күккә осоп йыйыла торғас планетабыҙҙың азон ҡатламы юҡҡа сыҡты. Ә ул булмағас ҡояш нурҙары ер йөҙөн өттө генә. Көндөҙ тышҡа сығырлыҡ түгел, өйөң ҡалһа – өйҙә, баҙың булһа, баҙҙа ғына йәшенеп була ине. Ҡасандыр континентҡа һаналған Антарктида, Антарктика һәм башҡа боҙлоҡтар ике көндә тулыһынса иреп бөттө. Таулы яҡта йәшәгәндәр төндәрен тау түбәһенә ашыҡтылар, аҡыллылары унда ҡыуыш ҡорҙо, ер ҡаҙҙы, аҡылһыҙҙары янып бөттө. Шулай итеп, ҙур һыуҙан алыҫыраҡ булған ерҙә утрау-утрау булып Урал тауҙары тороп ҡалды ла инде.

Ваҡыт дауалай тиҙәр, дөрөҫтөр шул. Бер аҙ ваҡыт үткәс тере ҡалған халыҡ йәшәүҙең бындай шарттарына ла күнекте. Хәҙер инде һәр кемдең өҫтәлендә балыҡтың мең төрө көн һайын ашҡаҙанды ҡыуандыра. Ҡай саҡ ҡош та эләгеп ҡала, ул көндө – байрам. Көн менән төн буталыуы ла йәшәү кәлейәһен борманы. Халыҡ һаман да көндән-көн ашауын, ашағанын сығарыуын, үрсеүен һәм үҙ-ара ирешеүен дауам итте. Тау-утрау ғүмерҙә лә таныш булмаған кешеләрҙе берләштерҙе. Шулай итеп, бер ерҙә өсәү көн күрә башланы. Ул да булһа ғалим, күрәҙәсе һәм эт. Этте улар ашамайҙар ҙа, ашатмайҙар ҙа, сөнки үҙ тамағын бында һәр кем үҙе генә ҡарай, ә хайуанды үлтерергә ярамай. Кем белә, бәлки был донъялағы һуңғы эттер…

Был тормош ғалимға ғына оҡшай ине, сөнки ул физик, ә бында эксперименттары өсөн кәрәккән һәр нәмә бар. Һыуҙың күплеге һәм ҡояштың тырышлығы арҡаһында ергә көн һайын ямғыр яуа. Тик ҡәҙимге генә итеп яумай, дауыл, йәшене менән ҡуша була. Физик бәхетенә улар ҡунған тау ҡасандыр саңғы шыуа торған үҙәккә ингән һәм уның тубәһендә тимер-томор бағаналар байтаҡ. Ул свет бағанаһы ла, саңғысыларҙы күтәрә торған бағана ла, төрлө тросс, сымдар, кабинкалар, хатта саңғы таяҡтары. Ер йөҙөндә иң бәхетле кешеләр улар, сөнки тауҙа ял итеүселәргә тип төҙөлгән ҡыуыш та бар ине, әҙерәк кенә ҡул менән эшләгәс, хатта өйгә лә оҡшаны. Ғалим бағаналар ярҙамында йәшендәр тотоп сымдар аша үткәрә лә үҙе эшләгән трансформаторға ток йүнәлтә, ә унан һуң электр ҡулдары өй эсенә, лампочкаға юл һала. Шулай итеп ожмах шарттарында көн күрәләр. Яҡтылыҡ үткәрелгәс, ҡыуыштың булған тишектәре лә көпләнелде, сөнки бында шундуҡ башҡа халыҡ йөҙөп килер ине. Ә бит бында йәшәр өсөн тау башын ҡан менән йыуырға тура килде…

Физик эш менән булған саҡта күрәҙәсе нишләне тиһегеҙме? Ул көндәрен һәм төндәрен үҙ эше менән булышты. Чакраларын таҙартты, өсөнсө күҙен ыуаланы, үҙенсә мәз килде былай. Кәрәкһеҙлектән батып ятыр ине лә, йомшаҡ йөрәкле, нескә күңелле һәм кешелекте ҡотҡарыу теләге булған өсөн генә тере ҡалды. Утрауҙа урынлашҡан аҡыл коэффициенты йыһанға тиклем еткәс, күрәҙәсе ҡоролмаһы ла шулай ине. Сихырсы үҙ көсө арҡаһында теге донъя сиктәренә инеп йәндәр менән аралаша ала, кәрәк мәлдә эйәртеп ергә лә алып ҡайтыу мөмкинлеге бар. Шул мөмкинлеге булған донъяны һыу тотҡононан ҡотҡара ала. Ғалимдың аҡылы ярҙамында төҙөлгән "терелтеү үҙәге"нән хәҙер тотош донъяның яҙмышы тора. Ә бына ни өсөн, экстрасенс йәндәр иленә сәйәхәт итеп ер йөҙөндә ҡасандыр балҡыған талант эйәләрен, бөйөк ғалимдарҙың йәнен был донъяға ҡайтара һәм физиктың аппаратына ҡундыра. Терелтеү үҙәге үҙ сиратында йәнде яңы тәнгә индерә һәм, мәҫәлән, ХХ быуат шәхестәре ХХII лә йәнә йәшәй башлай.