Пераслед мінулага - страница 22

– Старшы лейтэнант! Можна звярнуцца?

– Што ў цябе? – павярнуўся кірпаты камандзір.

– Я заўважыў у сяле дзіця!

– Што? – апусціў белыя бровы старэйшы па званні, паправіў каску, – Паўтары!

– Дзіця! Там, ля царквы! Мне здаецца, я бачыў дзіцяці, жывога дзіцяці! – хутка, але няўпэўнена вымавіў Люты.

Салдаты заварушыліся, але не змаглі пацвердзіць або абвергнуць словы сяржанта Лютага. Ніхто не бачыў таго, што ўбачыў ён.

– Ты ўпэўнены? – спытаў афіцэр грубым тонам.

У размову ўлез невысокі салдат, абаронца сяла.

– Тут няма жывых, няма жывых цывільных! Мы б заўважылі! – сказаў ён.

– Але я бачыў худога хлопчыка! – больш упэўнена вымавіў Люты ціхім голасам.

Юрый і праўда бачыў сярод руін худое, аслабленае цела, якое сядзела каля чырвонай царквы і круціла галавой, але яму ніхто не паверыў. Спачатку Люты сам сабе не паверыў, але за той час, пакуль ішла размова, ён пераканаў сябе ў адваротным. Было страшна памыліцца і не праверыць, страшным было пакінуць дзіця ў зруйнаваным сяле.

– Лейтэнант, як даўно вы тут? – пацікавіўся старшы лейтэнант штурмавога выратавальнага атрада, разумеючы, што час ідзе супраць яго, супраць параненых у бліндажы.

– Тры дні! Тут няма ні дзяцей, ні дарослых. Усё праверана! – далажыў салдат.

Каманда адразу ж выгрузіла боекамплект, а Люты застыў у сваіх думках. "Трэба праверыць царкву. Ён быў там!"

– Вы двое, узялі параненага! І вы бярыце на насілкі другога! – перадаваў загад старшага лейтэнанта худы салдат з пазыўным "Хмурны".

Параненыя ўжо ляжалі на моцнай тканіне. Адзін – з акрываўленай нагой, на правай назе быў зацягнуты жгут, другі салдат – з перавязанай галавой і параненай левай рукой. Юрый Люты быў адным з тых, хто павінен быў узяць насілкі, але ён хутка адышоў. Ён адчуў нядобрае, нахлынула пачуццё незваротнасці. Тут жа загудзелі снарады, успыхнулі агнём і зямлёй выбухі. Салдаты яшчэ ніжэй прыселі. У такой сітуацыі мала верылася ў лепшае. Пяхота, якая трымала сяло, прыціскалася да сцен, салдаты штогадзінна падвяргаліся шматлікім нападам. Вораг біў шчодра, яго мучыла адступленне, ён хацеў вярнуць пад свой кантроль стратэгічна важнае сяло. А маладыя і больш дарослыя нашы байцы былі супраць іх мэтаў, ніхто не хацеў аддаваць і метра сваёй зямлі.

Падчас абстрэлу побач з Юрыем апынуўся невядомы яму салдат, які быў змучаны боем і абмазаны брудам. Люты зірнуў на яго счырванелыя, шырокія вочы і ціха вымавіў:

– Дзіцяці патрэбна мая дапамога. Я абавязаны яго выратаваць.

– Не гуляй з жыццём, сяржант! Хутка вораг у атаку пойдзе! – ляпнуў па плячы стомлены радавы з лёгкім шчаціннем на выцягнутым твары і густымі чорнымі вусамі пад авальным носам, ён не разумеў, пра каго казаў Люты і выказаў здагадку, што той хоча дадому, – Ты патрэбны тут!

"А што калі на месцы таго хлопчыка апынуўся б мой сын? І хтосьці, зараз быў бы замест мяне. Ён бы проста пакінуў яго?"

Юрый глядзеў на хлопцаў, якія выцягвалі параненых, і думаў пра свае далейшыя дзеянні. Затым ён стаў павольна адыходзіць да варонкі.

– Давайце ж, хутчэй! Пакуль танкі не пайшлі ў атаку! – падганяў старшы лейтэнант сваю групу.

– А дзе сяржант, дзе Люты? – нехта спытаў з натоўпу.

– Вось жа зараза! – сказаў камандзір і сціснуў зубы.

Юрый Люты не паслухаўшыся загаду ўжо ўзбіраўся па цяжкай друзлай глебе, выбіраўся з сырой глыбокай варонкі наверх. Сяржант высунуў галаву і паглядзеў у бок узарванай царквы: чырвоная цэгла, чорныя званы і ламаныя іконы. Не было відаць дзіця. Пад шум выбухаў, Юрый адважна выбраўся на паверхню. Ён думаў толькі пра свайго сына, гэта надавала яму смеласці. Бясстрашнасць гнала наперад. Салдата зусім не хвалявала, што будзе з ім потым і што будзе з ім у сучаснасці. Ён выразна і напорыста хацеў толькі аднаго – адшукаць безабароннага дзіцяці. Перабягаючы праз вуліцу, непадалёк ад сяржанта, нядобра бліснула разрывам снарада. Асколкі разляцеліся ў бакі, як велізарная падпаленая зграя крумкачоў. Тады ж металічны асколак зачапіў плячо Лютага і збіў яго з ног. Юрый упаў, лёг каля мёртвай жанчыны і, ад болю і страху, парывіста і коратка вылаяўся. Ён прыўзняўся, пабег далей, дабраўся да руін царквы. Апынуўшыся на месцы, салдат агледзеў ламаныя сцены, але не сваю рану. Потым зайшоў за кучу цэглы і, сагнуўшыся, прайшоў крыху наперад. Юрый усё круціў галавой, шукаў дзіця, але яго нідзе не было. Адчуваючы расчараванне, ён перастаў чуць гучныя гукі, няправільныя думкі глушылі галаву да таго часу, пакуль на вочы не трапіліся пыльныя дзверы падвалу са свежымі адбіткамі дзіцячых рук. Сяржант без вагання расчыніў жалезныя дзверы. Яркае дзённае святло ўварвалася ў цёмны падвал і асвятліла маленькае захламленае памяшканне. Страшнымі вачамі адтуль глядзелі мурзатыя дзеці: дзесяцігадовы хлопчык і шасцігадовая дзяўчынка. Брат і сястра прыціснуліся адно да аднаго і з асцярогай думалі пра салдата. Вакол іх было шмат раскіданых фанцікаў і бляшанак ад рознай ежы, святло таксама асвятліла раскладушкі. Гэта маленькае бамбасховішча ратавала дзяцей ужо не першы дзень. Юрый не ведаў дакладна, колькі часу цярпелі ізаляцыі бедныя дзеці. Гледзячы на іх худыя целы і на бледныя твары, якія дзіка і напалохана накіраваліся на яго, хацелася хутчэй вызваліць іх з палону.