Пераслед мінулага - страница 3

У першыя пасляваенныя гады, у спакойныя гадзіны, і па гэты дзень вайна не адпускала Юрыя. Гэта страшнае гора трывала засела ў яго сэрцы і памяці. Без папярэджання, Юрыя пераносіла ў мінулае, успаміны пра вайну лавілі яго розум і сталі траўмай яго жыцця. Выбухі, стральба, параненыя і мёртвыя – усё гэта раздзірала і стамляла яго. Зноў і зноў перыяд ваеннага жыцця знаходзіў яго і псаваў настрой.

І цяпер, у сучаснасці, калі Юрый Люты ішоў дадому па дрэннай дарозе, моцныя ўспаміны аб ваеннай падзеі змяшаліся з рэальнымі гукамі надыходзячага транспарту. Калі малагабарытны трактар з шэрым прычэпам пад'ехаў занадта блізка, Юрый яшчэ капаўся ў памяці. Кіроўца нешта крыкнуў, і ў той момант, за секунду, ад лёгкага спалоху трывожныя думкі Лютага разляцеліся, як зграя дробных вераб'ёў. Юрый Люты хутка вярнуўся ў цяперашні час: да надвор’я, да волкасці, да дарогі дадому, да трактара. Рослы мужчына злёгку здрыгануўся з-за мужчынскага крыку і не адразу зразумеў, як ён апынуўся на сярэдзіне дарогі. З яго плашча жвава паліліся і пасыпаліся празрыстыя кроплі. Ён з лёгкім галаўным болем хутка адышоў да мяккай абочыны, якая была пакрыта млявай жухлай травой. Дакрануўшыся плашчом да лазовых галінак, Юрый у тую ж гадзіну павярнуў галаву направа, на гукі хуткасных выхлапаў чырвонага мотаблока. Праз хвіліну ён павярнуў усё цела. Калі Юрый Люты адышоў ад непрыемнага ваеннага ўспаміна, тады ж трактар прытармазіў каля яго.

– Гэй, Юрась, сядай! Падвязу! – са звонкай хрыпатой, гучна прамовіў кіроўца Арцём Ліс, імкнучыся перакрычаць голас сваёй машыны.

Сівы на галаву, чарнабароды, блакітнавокі Арцём Ліс, у гэтую сераду вяртаўся дадому стомленым. Хоць яго, старога, пакалаціла ў дарозе, ён не шкадаваў пра гэта. У яго вёсцы не было крамы, бліжэйшая гандлёвая кропка знаходзілася ў сямнаццаці кіламетрах ад Борак. Чакаць, калі ў вёску прыбудзе аўтакрама, Арцём Ліс ужо не мог, моцна прыціснула яго алкагольная залежнасць. Хоць прадуктовая машына з'явіцца ўжо заўтра, унутры Арцёма гарэла моцная смага. З самага ранку ён вельмі пакутаваў, бо ў хаце не было выпіўкі. Некалькі гадзін таму ён адчуваў сябе на абрыве, незадаволеным і ненаедным. Таму ён ірвануў на трактары ў доўгі шлях. І цяпер, хай і стомлены, але з прыемным трапятаннем у душы, стары мужчына вяртаўся дадому з двума бутэлькамі гарэлкі. Ліс пакуль трымаўся, не піў, быў верны свайму новаму галоўнаму правілу – заўсёды быць цвярозым за рагамі свайго мотаблока. У яго памяці быў свежы момант, калі ён п'яным заехаў у канаву, перавярнуўся і ледзь было не патануў у ёй. Ён не хацеў паўтараць гэты трук зноўку, таму, калі трактар прывязе яго ў вёску, нягледзячы на пагрозы жонкі, Арцём з радасцю заглушыць свой алкагольны голад удалечыні ад тэхнікі.

Раніцай, да задумы адправіцца ў Майсееўскую краму за "беленькай", Арцём Ліс наведаў сябра. Пятро Жук старанна абшукаў усе куты, але не знайшоў нічога ў бутэльках. Пуста. Тара збіралася ў асобным пакоі да лета і чакала, калі яе адвязуць у прыёмны пункт. У Пятра хованак не было. Жонка Арцёма змагалася з залежнасцю мужа да алкаголю і старалася ўгледзець за ім. Але як тут прасачыць, калі трэба займацца сваімі дамашнімі справамі. Караліна Ліс трымала пенсію мужа пры сабе і па магчымасці сачыла, чым быў заняты муж, замыкала гараж, калі сыходзіла далёка або з'язджала ў горад. Але ў гэты раз Арцём Ліс збудаваў хуткі і хітры план, мэтай якога было наведванне крамы. Ён паводзіў сябе як звычайна, хадзіў у хаце і шастаў па двары, не набліжаючыся да мотаблока. Арцём адшукваў шчыліны і, калі падгарнулася магчымасць, ён схадзіў да Пятра, але потым, расчараваны, вярнуўся і лёг на канапу перад тэлевізарам. Караліна прыбрала ў пакоях, затым папярэдзіла мужа, што ненадоўга адыдзе да сяброўкі, і выйшла з хаты. У Арцёма з'явіўся шанец не патрапіць на вочы жонцы, і ён, не раздумваючы, ім скарыстаўся. Арцём Ліс узяў свае схаваныя, назапашаныя грошы і паспяшыў да мэты. Мужчына з агнём у вачах выбіў мантыроўкай замок і расчыніў вароты гаража, выехаў на трактары з двара праз заднія вароты, да лесу. Уздоўж лесу, праехаўшы за дварамі і па палях, ён аб'ехаў вёску, і выехаў на жвіровую дарогу каля дома Лютага. А далей, Ліс з спакоем дабраўся да крамы.