Бер көйрәтик, гомер / Давай поговорим, жизнь - страница 18



Талпынган ел тирәсе иде…
Кем генә соң сизә яшьлегенең
Кайтмас өчен очып узганын?
Яшьлек дастан икән… Дастанның да
Кош канаты кыеп язганы…

Төнбоек күз йомган мәлләрдә

I. Тезлән дә бер…

Бу борынгы күктә
Бик борынгы
Ак болытлар йөзде югары…
Тезләнеп,
бар белгәнеңне укы
Туфрагында Бөек Болгарның!
…Кара сөрем япкан
Бу күкләрне
Яулар килеп утлар гүләткән, —
Кара кисәү, ятим хәрабәләр
Торып калган бөек дәүләттән.
Яуда ятып калган яугирләрне
Төнлә чишендергән бур сыман
Килгән бу төбәккә мародёрлар,
Кабер ташын казып ташыган.
Ташыган да капка төпләренә
Аяк кырыр өчен түшәгән,
Юкса шушы җирдә, изге яуда,
Ярсып яу атлары кешнәгән!
Җиңелдеңме – шакшы аяк белән
Йөрәгеңә басып үтәрләр…
Юк, язмасын гына җиңелергә —
Тарихыңны чүпрәк итәрләр!
Көл-корымнар кабат дәүләт булмас,
Тик
Кайта бит Тарих каргышы,
Һәр төбәктән: «Вон!» – шул
Мародёрга…
Яшәвенә күрә – язмышы.
Угрының шул озын кулы корый…
Боргалана мәет талаучы.
…Синең үчең кайта бугай инде,
Кайта, Бөек Болгар каласы!
Шуны теләп, белгәнемне укыйм,
Аһы калка Бөек Болгарның!
Һәм килер көн…
Син аңларсың, татар,
Болгар аша юлың узганын!
Бик борынгы авыр көннәрдә дә,
Кичә, иртәгә дә, бүген дә,
Авыр уйлар төяп болыт йөзә,
Уйлар йөзә Болгар күгендә…

II

Мәҗүсиләп син шәм кабыздың.
«Кил син! Кил син!» – дәштең бугай ла
Тик икебез белгән тугайга…
Язмыш юлын безнең кем сызды?
Ни теләп син утны кабыздың…
«Кил син! Кил син!» – дәштең бугай ла,
Зәңгәр төндә шәмгә ут элдең,
Төнге толымнарың сүтелде…
Дертләп куйды йөрәк шулай да —
«Кил син! Кил син!» – дидең бугай ла.
Тик икебез белгән тугайда
Эзләр калды чыкта җемелдәп,
Бетмәс сагыш калды күңелдә…
Икебезгә уртак моң кайда? —
Тик икебез белгән тугайда!
Язмыш юлын безнең кем сызды? —
Аңлый алмыйм шуны һич кенә…
Язмыш нурлы булсын өченгә
Син бит сөю шәмен кабыздың! —
Язмыш юлын безнең кем сызды?
Җанда гүя бер нур кабыздың…
Һәм ул нурың тере… Ул яна! —
Сизеп мәллә синсез дөньяда
Каласымны шулай ялгызым,
Оныта белмәс хәтер кабыздың?..

III. Соңгы томан

Бу тетрәнү инде китмәстер җаннан, —
Афәтле хистән тетрәнә дөньям…
Каплый гомерне дәһшәтле томан.
Йолдызлар-күкләр каралып тынган,
Томаннан бүтән кабынмас сыман…
Авыр, буш томан кайларга ага,
Китәме ул бөек дөньяга?..
Уйлар тулгана, күңел шомлана,
Кара болыттан авыр шом тама…
Җан сорап томан кайларга ага?
И томан, бездә булды ни үчең?
Яндык дөньялар җылынсын өчен,
Сөюдән булды бар яшәр көчем —
Төннәрдә күргән иң газиз төшем…
…Бу томан сиңа барып сарылды —
Эзләгән икән синең җаныңны…
Уятып синең бар моңнарыңны,
Гүяки яшен болытларыңны,
Җанымны телеп яшен ярылды…

IV. Юк

Канәферләр чәчәк аткан бер төн…
Ай балкыды моңлы ул төндә.
Авылың да хәтта Җирдә юк бит!
Учак яктык… менде төтеннәр!..
Тик икебез генә килгән сыман
Идек ләбаса бу дөньяга!..
Уйлауга ук канәферле төнне,
Җан сызлатып шул ук моң ява…
…Син юк инде… Ләкин бу хәтерем
Хәтерләтеп һич тә туймады
Канәфернең таңда былбыл кунган,
Тик икебез тибрәр куагын.

V. Моңсу җилләр

Адәм баласыннан кала
Моңсу искән җилләр генә…
«Кил әле болын түреннән
Көлә-көлә, Гөлнәзирә!
Кил әле, кил! Яз гөленнән
Такыялар үрә-үрә!
Кил әле, кил! Шәүлә булып
Үтмә генә, Гөлнәзирә!»
Диеп кенә әйтер идем,
Кычкырып бу фани җирдән! —
Бер көнлектән мәңгелеккә
Ирешмәс сүз, Гөлнәзирәм?!
Кайтсам, сүзем таба алмам,
Андагы чор дәшә мине
Теге дөнья көннәренә.
Дәшкән җилнең исеме бер —
Синең исем – Гөлнәзирә.

VI

Кереп бастык икәү талбасмага,
Төнбоек күз йомган мәлләрдә…
Ниләр генә юрап йоклый алар
Без күрәсе килгән көннәрдә?
Ак яулыгың шуды иңнәреңнән,