Кавказан баххьаш. ЧIинхойн Кута - страница 27

Шекъа санна баьржира стиглахь маьркIажен бода. Кута ламаз деш вара. Ламаз дина а ваьлла хьешан цIийнара ара ваьлча, цунна гира шен накъосташна йуккъахь Iаш волу цхьа ламанхо. Кутина иза вевзаш вацара.

Массо а хьалагIаьттира. Кута ламанхочуьнга куьйг кховдош, Мушнина йуххе охьахиира.

– Кута, масех шо ду хIара стаг эла Илико волчохь болх беш волу. Кхуьнга ладугIур ду вай – элира Мушнис.

– КIант дийна ву. Суна дукхозза гина иза эла волчохь. Стомара дийнахь делкъхенахь, эла волчу веанчу цхьаьна стага хаам бира кIантана тIаьхьа вогIуш нохчийн обарг ву аьлла. Эла чIогIа воьхнера. Иза кхоьрура нохчий шегара кIант ваккха шен керта лелхарна. МаьркIаже хенахь, цо кIант Кутаиси дIавигийтира – элира ламанхочо.

– КIант цомгуш-м вац? – корта хьала ца ойуш, хаьттира Кутас.

– Вац, могуш ву, амма чIогIа гIайгIане ву-кх даима – корта ластийра ламанхочо.

– Маса шо ду цуьнан? – хаьттира обарга.

– Диъ-пхи шо хила тарло – ойла йеш жоп делира хьашас. Иза новкъа а ваьккхина, Мушни чоьхьа велира.

– ГIуллакхашах дерг тIаьхьа дуьйцур ду аш, цкъа йуучух кхетийтиша вайн хьаша – бохуш Фатика дIасауьдучу хенахь, цхьаммо церан ков туьйхира. Мушни чехка аравелира. Хергиани неIсагIехь лаьттара, ткъа Фатика нохчийн обаргана уллохь. Арара схьахезаш гIовгIа йара. Керта велира чопа йаьлла хихкинчу говрашкахь масех бере.

– Эла Мачутадзе а схьакхечи! – хазахетарца Куте вистхуьлуш ламиштIехула охьахьаьдира Дато.

Паччахь веъча а ца хьийза-кх Гуьржехь ишта боьхна хьо веъча санна. Марша вогIийла хьо! – забар йеш Кутина маракхийтира эла.

– Делера салам-маршалла хуьлда! Хьо верг ву-кх хьо! Элийн сийллалий, ламанхочун сонталлий цхьаьна ийна стаг хьо бен гина вац суна – велавелира Кута.

Тайп-тайпанчу даарех йуьзначу стоьла хьалха охьахевшира накъостий.

– Эла, хьан нахана сехьа чохь йуург кечйина – элира Мушнис.

Пхьор деш накъосташа доттагIаллин хьелашкахь, мерза хан йоккхура, дIаэхнарш, хилларш дуьйцуш. Йуучух кхетта а девлла, накъостий шаьш биссича, эла Мачутадзес элира:

– Дика хаамаш бохьуш веана вац шуна со. Обарг Кута Сванетехь хиларах лаьцна Гелованис оьрсишка хаам бина. Кхана Iуьйранна Мушни вехачу кху хIусаман кхолха гуо лоцур бу. ХIинцале Местера йаьккхийчу тоьпашца арайаьлла саьлтийн ши тоба. Бурунташе а, Киркит-Ауше а, Накре а доьду ламанан некъаш хIинцале эскаран тергонехь ду. КIантаца дерг цкъа хIара дIа а дерзийтина бен дуьйцийла йац. ХIинца ас шун хьаша, шуна мел халахетахь а, суо волчу Нигоити дIавуьгур ву – ша бина сацам бовзийтира эла Мачутадзес.

Массо а кхетара кхолладеллачу хьолахь, цундела Александра аьллачунна дуьхьал ца хилира цхьа а.

– Маца дагахь ду шу новкъадовла? – хаьттира Мушнис.

Эла Мачутадзе Александр

– Цхьа мIаьрго а эрна дIайахийта йиш йац. Буьйса йуккъе йаханчул тIаьхьа, уьш Ушгулехь хир бу. Ас новкъахь битина сайн нах церан терго йан.

Мушни сиха аравелира обарган говр кечйан. Кхин деха къамелаш ца деш, накъостий дIакъаьстира. Гуьржийн эла Мачутадзе нохчийн обарг Кутица цхьаьна Ланчхутина уллора шен дай баьхначу Нигоити йуьрта дIавахара. Минот йалале церан масачу дойн гIаларташ Iаьржачу буьйсанан боданехь дайра.

БIаьстенан буьйса екхна йара. Лаккхарчу Сванетин лаьмнашкахь мел герга дара седарчий. Хеталора куьйг кховдийча, ша байтIера зезаг санна и стиглара баккхалур бу. Ушгулира охьанехьа беш болу некъ чолхе бара. Беттасан серло йацахь-м муххале а кхераме хир дара. Ломара ши бере аренга ваьлча, царна дуьхьал баьхкинчу эланан наха хаам бира Лалхорара эскархой Ушгули йолчу агIор дIагIерташ бу аьлла. Мачутадзеца хиллачу масех свана тоба Местияна гуо баьккхина, кхечу некъахула йигира. Шаьш Сванетера дозанал арадевлча, некъан йистера цхьаьна нилха хьунна йуххехь саца а соцуш, Мачутадзес элира: