Уйбаан Бурцевтаах суруйууларыттан тэптэн, Саха АССР доруобуйатын харыстабылын миниистиригэр И.И. Местниковка аһаҕас сурукпар маннык эппит эбиппин: «Ытыктабыллаах Иван Иванович! Уларыта тутуу, иһитиннэрэн-биллэрэн иһии илгэлээх кэмэ буолан, «Кыым», «Молодежь Якутии», «Социалистическая Якутия» хаһыаттарбыт биллиилээх суруналыыстара, народнай депутаттарбыт өрөспүүбүлүкэҕа кутталлаах экологическай балаһыанньа үөскээбитин, кистэлэҥинэн ядернай дэлби тэптэриилэр ыытыллыбыттара ырааппытын, Бүлүү иэдээнин аахсыбакка, ГЭС-тэри уонна АЭС-тары тутарга былаанныылларын, өссө радиоактивнай тобохтору көмөр, кистиир миэстэни бэлэмниир курдуктарын туһунан суруйдулар, аһаҕастык кэпсээтилэр.
Саха сирин олохтоохторун үйэтэ ортотунан 48–55 сылга диэри кылгаата диэн олохтоох уонна киин бэчээккэ суруйар буоллулар. Тоҕо норуот доруобуйата алларыйда, үйэтэ кылгаата, ахсаана өнүйбэт буолла? Оттон соторутааҕыга диэри уһун үйэлээхтэрбит элбэҕинэн Союз үрдүнэн сураҕырар этибит эбээт! 1977 сыллаахха сайын Чурапчы оройуонун Арыылаах дэриэбинэтигэр ынырыктаах трагедия буолбута…
………………………………………………………………………..
Онон, ытыктабыллаах Иван Иванович, эһиги, норуот доруобуйатын харыстабылыгар турар эмп үлэһиттэрэ, киһиэхэ кутталлаахтык дьайар экологияны кэһии содулларын, өрөспүүбүлүкэҕа радиация туругун хонтуруоллуур, бэрэбиэркэлиир ханнык миэрэлэри ыллыгыт, туох үлэни ыытаҕытый? Өрөспүүбүлүкэ олохтоохторун доруобуйалара, дьылҕалара, инники кэскиллэрэ эһиэхэ итэҕэйиллэр, эһиги илиигитигэр баар. Мин ыйытар, ыалдьар боппуруостарбар, мунчаарар, дьиксинэр санааларбар дьон-сэргэ бары да таарыйтарар буолуохтаахтарын билэбин. Түмүкпэр бар дьоҥҥут, норуоккут туһугар кыһамньыгытыгар туохтан даҕаны толлубакка турунаргытыгар эрэлбин биллэрэбин («Саха сирэ». 1989 с.)».
Инньэ гынан, оччотооҕу бэрээдэк быһыытынан миниистир бэчээт нөҥүө эппиэттииргэ күһэллибитэ. Онуоха маннык эридьиэстээх түгэн баара. Биир дойдулааҕым, обком лектора, наука дуоктара, профессор Валентин Степанович Луковцев төлөпүөнүнэн: «Доҕоор, миниистир миэхэ эрийэн “эйиэхэ эппиэт суруйа олоробун” диэтэ. Онон эн биһикки бу курдук кэпсэтэн кэбиһиэх. Эн, аны буккуур тахсыбатын курдук Валерий Луковцев диэн ааккын толору суруйар буол», – диэн сиэрдээхтик эппитэ. Онтон ыла «Дэли» эҥин дэнэ сылдьыбыттааҕым.
«Кыымҥа» үлэлиир Уйбаан Сэмиэнэбис мин бастакы публикацияларбын ааҕан уонна арааһа Доосоттон истэн, миигин бэлиэтии көрөр, кэпсэтэр буолбута. Онтон ыла экология боппуруостарынан алтыһан саҕалаан, ордук ыкса И.И. Шамаев, Н.Д. Кириллин тэрийбит «Ил» гражданскай сомоҕолоһуу партиятыгар (1998 сылтан), 2002 с. кэлин Саха уопсастыбаннай Киин диэн ааттаммыт уопсастыба тэрилтэтигэр бииргэ кыттан чугаһаспыппыт. Ити түмсүүгэ геолог Николай Дмитрьевич баарынан биир идэлээхтэрэ Уйбаан Бурцев, Тумарча, Аркадий Андреев, Руслан Протопопов, горняк Владимир Титов уопсастыбаннай туруулаһар үлэҕэ күүскэ кыттыбыттара. 2001–2002 сыллартан саҕаламмыт пикеттэргэ, миитиннэргэ оччолорго даҕаны сааһырбыт дьон, кинилэр уонна М.С. Иванов-Багдарыын Сүлбэ, А.И. Эверстов, И.А. Егоров-Оһуохай Уйбаан, кэлин сорох түгэҥҥэ учуонайдар Дария Антипина, Михаил Слепцов, о.д.а. аҕыйах киһи сүрдээх бөҕө тирэх, өйөбүл буолбуттарыгар махталбыт ааспат. Ол саҕана салалтаҕа нэһилиэнньэттэн илии баттааһыннаах суруктары киллэриилээх, уулуссаҕа миитиҥҥэ, пикеккэ тахсыылаах хамсааһыҥҥа адьас аҕыйах киһи кыттара. Бэрээдэги көрөр аатыран, бэлииссийэ өттүттэн соруйан, дьону дьулатаары, наһаалыыр көкөт эмиэ элбэҕэ. Оннук күчүмэҕэй түгэннэргэ аҕа көлүөнэ бастыҥ дьоммут биһиэхэ дурда-хахха, сүрүн тирэх буолбуттара.
