Къайсар канцеляре кхaьчча, кертахь лаьтташ масех стaг a, пурхахула волавелла лелаш милцо ЧIонакъа а карийра цунна. ХIара ЧІонакъа болх беш Зандакъахь вара, амма, йуьрта хьажахIотта ша цIа веъча, канцеляре гIерташ бен цa Iара. Iедало стаг милцочун гIуллакхе шен тайпанна йукъа ца вохуьйтура. Хуьйцуш хIиттабора. Нахах даьлларг къайла ца даккхийта, къинхетам ца байта.
Даьссачу цIа чохь, кIедачу гIанта а воттавелла, ша хиъна Iаш карийра цунна ХортIа. Канцеляри ша, кечйина йацахь а, цIена йара. Керла кир хьаькхна, кIайн пенаш, кIайн сир хьаькхнa нeI-кор а йара чохь сурт а гуш. ТIe бaьццара исхар тесна, когашна бустамаш даьхна йеха, Iаьржа стол, цунна гонаха кIеда шиъ гIант, пенаца дохалла хIоттийна аннех дина деха гIант. Кхечу йарташкахь иштта кечйина йацара канцеляреш. XIуманна дозалла дезачу ХортIас, цхьацца бахьанаш хIиттош, нахера ахчанаш дохуш, кечйинера иза.
Счеташ тIехь цхьа хьесап деш воллучу ХортIас, кехата тIера пIeлг дIа а ца боккхуш, Къайсарера салам схьа а эцна, дехачу гIанта тIе пӀелг хьажийра:
– Охьахаал.
Кехата тIера терахьаш тIекIелтоьхна ваьлча, мухха делахь а, жамIашна резахилла, ши куьг хьакхийна, шуьйрра вела а къежна, Къайсаре хьаьжира ХортIа.
– Дика ду, кIант, дика ду! Хьо хIунда кхайкхина, хаьий хьуна?
Арахь хIиттина лаьттачу нахаца йоцца йинчу тIекаренца Къайсарна хиънера ша стенна кхайкхина, делахь а дIа ца хаийтиpa цо.
– Хаац суна-м, ХортIа. Ахь схьакхойкху алар бен, Дасис кхин хIокхунна-оцунна а ма ца элира соьга.
Шен месала ши куьг стоьла тIе а диллина, алссам хIаваъ чуоьзна, балдаш тIе а къевлина, йерстина беснеш йусийна, тIаккха цIеххьана татанца дІaхийцира ХортIас:
– ДІaдaханчу шеран ах налог йу-кх шун кIоштарчу нахана тIехь хIинца а.
– Йа, дера.
– И схьа хIунда ца ло аш?
– Ницкъ бац. Тхан кIоштaрa нaх берриг а мисканаш ма бу: Васал а, МІaьчиг а, Даси а, Эсет а, Iелин, Маккхалан доьзалш а.
– ТІaьххьарнаш ма багаpбeлaхь суна. Iелас а, Маккхала а шаьш дaьккхина шайн гIуллакх дакъаза. Iедална дуьхьал а бевлла! МаIа санна, чIогIа долу хIара паччахьан Iедал дохо гIоьртина! Цигахь Iамор бу. ЦIa бaьхкича, хир бу хьуна уьш чуьхий санна. Нагахь дийна цIа багIахь. Ницкъ – ца ницкъ хаац суна, Iедалан декхар дIадала деза. Налогаш йуьртана тоьхна Iедало. Йуьрто дIатакха а йеза.
– Йуьртана тоьхнехь, нийсса йекъа йезара-кх.
– Нийсса ца йекъна ткъа? Йуьртахь маса кIур бу а хьаьжна, хIор а кIуьранна цхьанийсса…
– И ду-кх нийса доцург. Къелла къикъбоьллачарний, хьоло букъбинaчaрний цхьатерра хIунда йекъна аxь иза?
– Iедало налогаш йуьртана туху. МІaьчигъгIар, ДасигIар къен бара бохуш, оха кхаба безаш-м бац? Тхешан кIоштарчу къечийн текхамаш оха санна, аш а бейша шайчерниш!
– Аш-м ишттaнeхьа ца токхура церан налогаш, – Ieн ца велира Къайсар. – Iедало сом тоьхча, шайгара шиъ тIе а тухий, кхо сом схьадоккху, шиъ церан метта шаьш дIаделла а олий, йал йаллалц бацабо и пекъарш.
ХортIас шен месала цІоцкъамаш, дусийна, вовшахтесира.
– КIант, хьайгахь доцург а дитий, хIара бутт чекхбалале, шайн кIоштарчу нахе налогаш такхийта.
– Ас-м ма такхийта. Шаьш такхийта аш.
– Хьо ма ву царна тIевиллина. Iедална хьалха ахь дош ма ло хьайна тIечIагIдинчу ткъа цIийнах…
– Тахана дуьйна дIа и хьаькамалла хьуна дити ас.
Цкъа ойла хилира ХортIин, стоьла тIe буй-хIума а тухуш, xIaра човхо. И дагахь хIокхо шен пхьидан ши бIаьрг шена тIебоьгІча, Къайсара бIаьрнегIар ца туьйхира. ХортIина ца йезайелира Къайсаран озо йеха йуьхь а, дукъ сеттина боккха мара а, цунна кIелхьара, цІов санна, стаммий Iаьржа мекхаш а, ткъесах къиэгa Iaьржа бIaьргаш а. Цул сов, Асхьада хийлa вaлхийнера иза, дика болх бац бохуш. ХортIас, шен йуьхь йекхийна, дегаза балдаш къажийра.
