Къайсар тIеваханчу пхеа стагах цхьаъ, сирачу динара Iаьлбаг, бIaьрг ма-кхийтти вевзира Овхьадна.
Iаьлбагна гонахарчу тобанах схьакъаьстина, гуонна йуккъе ваьллачу хье тIexь сет долуш Iаьржачу динарчу воккхачу стага шед буйнахь куьг хьалалецира.
– Иза мила ву? – шабарца хаттар дира Овхьада Къайсаре.
– Бенара Солтмурд.
Шен хьаьрсачу можах, мекхех куьг а хьаькхна, йайн йовхарш туьйхира воккхачу стага.
– Вежарий!
Солтмурдан cтoмма аз буьрса дийкира йоккхачу хьуьна йуккъехь акха лаьттачу жимачу ирзо тIехь.
– Вежарий! Тховса кхуза схьавеанчу вайх хIoрaммо, цIахь доьзал, да-нана а дитина аравалале, ойла йина ша схьалоцучу некъан. И ойла селхана-тахана ца йина вай. Оцу ойлaно къежбинарш а бу вайна йукъахь. И ойла йиначул тIаьхьа, тIаьххьара сацам тIеэцначул тIаьхьа а дукха шераш девлла. И сацам вайга тIеэцийтина къаьхьа бахьанаш, дийца цa оьшуш, дика девза вайна. Латта а дац вайн. Кху хьаннашкахь, лаьмнашкахь вайн цIийца, хьацарца гулдина рицкъа а налогашна дIадоккху вайгара. Мацалло бIарздина, къоьлло чIанадаьккхина халкъ. Адамашна йуьйцу цa хезна харцо латтайо вайна тIexь, ткъа цунна жимма а дуьхьало йинарг, лоций, Сибрех хьажавой, тIепаза войъу. Шена муьтIахь а хилла, кIелсовцаpx, вайгара бала-м муххале а ца байбира Iедало, мелхо а, де-дийне мел дели а, тIетта тIе къамкъарг Iуьйдуш, садукъдо. Доцца аьлча, кIентий, иштта ду вайн гIуллакхаш. XIинца, шун пурбанца, масех дош эр ду Рохьмадан Берсас.
Говран урх хьайина, масех гIулч хьалхаваьллачу Берсас къамел долийра. Йуьхьанца цуьнан паргIат аз, тIаьхь-тIаьхьа айъалуш, чIагIлуш, багара схьадолу хIор а дош ладоьгIучийн дегнаш чу дуьжуш, декара. Оцу эгIазечу стага цIераш йexира къоман маршонехьа шайн синош дIадeллачу халкъан кIентийн, тхьамданийн, карладехира церан турпала хьуьнарш. Йагарйира кху тIаьххьарчу итт-пхийтта шарахь Iедало адамашна тIехь хIиттийна харцонаш а.
– Вайн собар кхачийна дукха хан йара. Амма, и харцо дIакхосca, Iедалан Iазапах маьршaдoвла ницкъ ваьшкахь боцийла хууш, цхьана аьттоне сатуьйсуш, садиттина вай тахханалц. Вай пхийтта шарахь сатийсина де тIекхаьчна. Тахана дика дац паччахьан гIуллакхаш. Цуьнан йаккхий галморзахаллаш йу аpахьарчу паччахьашца. Амма кхин а галдевлла мехкан чоьхьара хьелаш. Iедална дуьхьало йо оьрсийн муьжгаша а, массо къаьмнаша а. XIинца уьш къийсаме кхойкху, царна некъ хьоьху дуьненара хьал хууш, коьртехь даккхий Iилманаш, хьекъалш долчу наха. Лаа дац Гуьржийн БІaьн новкъахула дIа къилбехьа эскарш ийзар. Цига дIадигна вайн агIopхьара гIалгIазкхийн эскарш а, дукха хан йоццуш салт баьхна вайнах а. Доцца аьлча, aьттоне хьуьйсуш, вай дукха ладегIна де тIекхаьчна. ХIара де вай тIехтилийтахь, йуха маца догIур хаац. ХІокху дийнах пайда а эцна, ваьшна мелла а маршо йаккха хьовса деза вай.
Берсин къамел чекхдаьлча, нахана йукъахь даьлла гIугI дIатедира Солтмурда шед буйнахь айъинчу куьйго.
– Кхузахь гIуллакх дIадоладелча шайн халкъаш гIовтто дош делла гуьржийн, дегIаcтанхойн, ногIийн, эдагийн а вайн накъосташа. ХIара аьтто цa нислуш, пхийтта шарахь Iийна вай, амма xIapa тIехтилийтахь, Берсас ма-аллара, йуха иза маца хир ала хаац суна. Нагахь шу реза делахь, вешан маршонан дуьхьа гIовттур вай. Реза дуй шу?
– ИншааллахI, дала мукъалахь!
– Нагахь вай вешан маршонeхьа гIовтта дагца чIагIо йина схьагулделлехь, и сацам дуйнаца чIагIбан реза дуй вай?
– Хьалха имам харжа! – маьхьарий девлира нехан.
