Мұсылманның адамгершілік қасиеттері - страница 35



Егер мұсылман шикі сарымсақ, пияз немесе аузында жағымсыз иіс қалдыратын басқа да тағамдарды жесе, бұл оның қоғамда, әсіресе мешітте, мектепте, университетте немесе кітапханада ұятқа қалуына әкелуі мүмкін. Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, былай деген: «Сарымсақ немесе пияз жеген адам бізден алыстасын!» (Бухари). Басқа хадисте: «Сарымсақ, пияз немесе пияз-сарымсақ жегендер біздің мешітімізге жақындамасын, өйткені бұл періштелерге Адамның ұрпақтарына тудырған ыңғайсыздық!» (Муслим) делінген.

Имам Ийад (544 ж.х.) былай дейді: «Ғалымдар бұл тыйымды мешіттерден басқа, мереке намаздары өткізілетін орындарға, жерлеу рәсімдеріне, ғылыми жиындарға, зикр немесе мерекелер өткізілетін жерлерге де таратады, бірақ базарлар мен осыған ұқсас орындарға бұл тыйымды қолданбайды».

Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, тістерінің сарылауын көріп: «Неге мен сіздерден сары тістерді көремін? Тістеріңізді мисвакпен тазалаңыздар! Егер бұл менің үмметіме ауыртпалық болмайтын болса, мен оны намаз секілді міндетті етер едім» (Табарани) деп айтқан.

Шариғатта ауыз қуысын күтудің белгілі жағдайлары бар. Аш-Шафи’и (204 ж.х.) былай деген: «Мен мисвакты ауыздың күйі өзгерген кез келген жағдайда қолдану керек деп есептеймін. [Ол] ұйқыдан оянғанда, тамақтанғаннан кейін, ауыздың күйін өзгертетін нәрселерді жегенде, сондай-ақ, әр намаздан бұрын қолдану керек».

Бұдан бөлек, басқа Шариғат кітаптарында да мисвакпен ауызды тазалаудың көптеген жағдайлары аталған. Онымен ауызды тазалау ұсынылады, мысалы, дәрет алудан, үйге кірер алдында, мешітке кірер алдында, Құран оқудан бұрын, ұзақ аштық, шөл, ұзақ сөйлесуден, ұзақ үнсіздіктен немесе аурудан кейін жағымсыз иісті жою үшін.

Мисвак ретінде ең жақсысы аль-арак ағашының бұтағы болып табылады. Ибн Мас’уд, Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, үшін аталған ағашының бұталарын жинаған, олар хош иісті, шашыратқы тәрізді және ауызда қалған тағам қалдықтарын жақсы тазартады.

Хош иіс

Табиғи хош иістер, гүлдер мен шөптерден алынған, мұсылмандар өмірінде әрдайым ерекше орын алған. Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жағымды иістерді жақсы көріп, оларды осы әлемдегі сұлулықтың бір көрінісі деп санаған. Табиғи хош иістерді қолдану адамға табиғатпен үйлесімділікті сезінуге, ішкі тыныштыққа және рухани биіктікке жетуге көмектескен.

Ғасырлар бойы сақталған хош иістер. Ежелгі дәуірдің тереңінде, адамзат әлі табиғаттың сырын жаңа ғана ашып жатқанда, адамдар әсемдік пен сұлулықты бағалай білуді үйренді. Сол табиғаттың ерекше сыйларының бірі – гүлдер мен шөптердің хош иістері болды. Исламда, дәстүр мен сұлулыққа ерекше мән беретін дінде, парфюмерия әрдайым ерекше орын алған.

Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жағымды иістерді жоғары бағалаған. Пайғамбар хадистері оның хош иістерді жақсы көргенін және оны өз ізбасарларына ұсынғанын баяндайды. Миск пен аттар – бұл атаулар әлі күнге дейін асылдық, тазалық және нәзіктікпен байланыстырылады.

Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, «миск» пен «әтір» секілді хош иісті майларды ерекше ұнататын. Бухаридің хадисінде Пайғамбарымыздың: «Сендерге біреу хош иіс сыйласа, бас тартпаңдар. Ол жеңіл, әрі жағымды» деген сөздері жеткен. Сол кезден бастап, мұсылмандар арасында оны сыйға тарту ізгі дәстүрге айналды. Әсіресе, мерекелер мен қасиетті жұма күндерінде әтір себініп, таза, жұпар иіспен жүру – игілікті амал саналады.