Сүрэх кистэлэҥэ - страница 3



Чаҕылыҥнас уоттар, харах ыларынан, ыраахха диэри киирэн бара тураллар. Кымырдаҕас уйатын курдук кыараҕас дьиэлэргэ араас да дьылҕалаах, олохтоох дьон утуйа сыттахтара. Дьол даҕаны, сор даҕаны, быстахха былдьаныы, харчыга харбыалаһыы, бэйэ күүһүнэн олоҕу оҥостуу – барыта баар эбээт дьоллоох аатырбыт Дьокуускай куоракка!

Ол онтон биир сордоох олох киниэхэ тигистэҕэ. Баар буолуо дуо кини инники олоҕор дьол кыыма? Таҥара кинини тоҕо маннык накаастаата?! Туох буруйун иһин?..

Ыар санаалары тулуйар кыаҕыттан тахсан, Аанчык бопторон ытыы турда. Тымныы түннүккэ соҕотох дьахтар күлүгэ харааран көһүннэ.

* * *

Сарсыныгар Аанчык, тулуйбакка, оҕолор ытаан бэбээрэр хосторугар барда. Аһыыр кэмнэрэ буолбут быһыылаах, уонунан куолас эһээхэйдиир. Истэргэ минньигэһэ сүрдээх! Дьахтар кытааппыт, нүөлүйэн ыалдьар эмиийдэрэ эмиэ тэстэн, үүтэ халаатын өтөн тахсан, хатыччы хаппыт тумугун устун аллара сүүрдэ. Ону хайыай, курун ыга тардынан баран, атаҕын төбөтүгэр үктэнэн, палаата аанын диэки үөмтэ.

Хата, дьуһуурунай сиэстэрэ суох эбит. Сып-сырдык, кэҥэс соҕус хоско өстүөкүлэ курдук дьэҥкир оҕо уйалара кэчигирэспиттэр. Олорго ыгыччы сууламмыт оҕолор эрэйдээхтэр кытара-кытара ытаан бэбээрэ сытаахтыыллар. Мөхсө сатыыллар даҕаны туһа суох, сууламмыттара кытаанаҕа бэрт буоллаҕа.

Аанчык сэрэниин-сэрэнэн, атаҕын төбөтүгэр үктэнэн, мэктиэтигэр тыыммакка даҕаны, бэтэрээ баһыттан оҕолору кэрийэ барда. Оо, араас да оҕолор бааллар эбит! Саха, нуучча, эрмээн… Сорохтор кыламана, хааһа суох кып-кыһыл быыкаайык сирэйдээхтэр, хатырбыт уос дуомнаахтар. Толору иэдэстээх, хойуу баттахтаах, уһун кыламаннаах оҕолор эмиэ бааллар.

Эмискэ ойуччу соҕус, кытыы турар оҕо уйатыгар хараҕа быраҕылынна. «Оо, эрэйдээхпин туора сытыараллар эбит дии. Хайа, саҥата иһиллибэт дии. Аны… өлбүт дуу…»

Дьахтар куттана-куттана чугаһаан кэллэ. Тоҕо эрэ хараҕын быһа симэн, сутуругун ыга тутан, тыыммакка да балачча турда. Онтон «чэ!» диэбиттии, тыынын таһаараат, эмискэ көрө түстэ.

Оҕо утуйбакка, ытаабакка да көрө сытар эбит. Чээн, дьүһүнүнэн бэйэтин кыра эрдэҕинээҕи хаартыскатыгар маарынныыр дии. Төгүрүк соҕус сирэйдээх, дириҥ кылдьыылаах киэҥ соҕус хара харахтаах, хатыран хаалбыт кыһыл тириилээх уонна… муннугар тиийэ уоһун дуома хайдан хаалбыт… Үөһээҥҥи миилэтэ көстө сылдьар. Ити эрэ буолбатах. Сууланан сытар буолан, билигин көстүбэт эрээри, оҕо үс атахтаах… Быраас быһаарбытынан, икки игирэ оҕо төрүөхтээҕин, тоҕо эрэ биирин сайдыыта тохтоон хаалбыт уонна убайын этигэр хам сыстыбыт. Арай бу атаҕа эрэ тэҥҥэ улаатан хаалбыт… Оннук түгэҥҥэ эпэрээссийэлиир кутталлаах үһү. Бу маннык түбэлтэ олус сэдэх эрээри, булан-булан киниэхэ түбэстэҕэ…

Бу туран оҕону аһынан кэллэ. Эрэйдээх, дьонтон уратытын билбит курдук, баарын биллэрэ сатаабакка, улаханнык айдааран ас көрдөөбөккө, бу тулуйан сыттаҕын.

Дьахтар аһынар иэйиигэ куустаран, оҕону көтөҕөн ылла. Анарааҥҥыта «ээ, бу эн эбиккин дуу» диэбиттии олус болҕойон, ийэтин тонолуппакка одуулаата. Аанчык саҥа төрөөбүт оҕолор киһини өйдөөн көрбөттөрө буолуо дии саныыра. Ол сымыйа эбит. Бу оҕо адьас улахан киһи курдук көрөр, ийэтэ кэлбитин биллэ быһыылаах. Ол икки ардыгар таҥас нөҥүө үүт сытын билэн, түөһүн диэки үҥүлүйдэ, ыҥырҕаан, иһин түгэҕиттэн көхсүн этитэр курдук саҥа таһаарда. Дьахтар халаатын уолугун арынан, эмиийин үҥүлүтүөх курдук буолан истэҕинэ, анарааҥыта атын үлүгэрдик, иҥсэлээх баҕайытык хабан ылла. Күүскэ уобан, сүр иҥсэлээхтик эмэн барыа эбит да, куобах уостаах буолан, үүтэ үөһээҥҥи ыырааҕынан тохтон хаалар.