Саллаат уонна таптал - страница 17



Киэһэ уолаттар остолобуойга аһаан баран, иллэҥ бириэмэ көстүбүччэ, бүгүҥҥү күннээҕи сонуннарын ыһа-тоҕо кэпсэттилэр:

– Ити Титигиирэп диэн саха уола үһү… Хоту ханнык эрэ оройуонтан сылдьар диэтилэр, сахалыы билбэт. Наар нууччалыы эрэ кэпсэтэр эбит…

– Дьиҥнээхтик Хабаровскайга спортротаҕа сулууспалаабыт, ол сылдьан эмиэ баппакка, манна түҥкэтэх сиргэ Чукоткаҕа, соруйан кэһэйдин диэн «сыылкаҕа» ыыппыттар. Бэйэтэ Саха сиригэр биллэр-көстөр боксер эбит, тустуунан эмиэ дьарыктаммыт. Киэһээ аһылык кэнниттэн таһырдьа тахсан табахтыы турдахпытына, биир Усть Белайга сулууспалаабыт нуучча уола кэлэн биһигини кытта кэпсэттэ: «Эһиги сахаларгыт дуо? Сэрэнэн сылдьыҥ, «Усть Белай» туочукаҕа тиийдэххитинэ, земляккыт ити быһыытын иһин анараатах баар атаҕастаммыт уолаттар иэстэһэллэрэ буолуо…»

– Чахчы, ити Кемеровоттан сылдьар табаарыһыныын наһаалаабыттар. Биһиги уолбут Самохвалов диэн адъютаннаах үһү, «молодой». Кини таҥаһын-сабын устар, көрөр-харайар киһи. Бэйэтин «Султан» курдук бырастыынаҕа көтөҕө сылдьаллар үһү, аһын оронугар аҕалан биэрэллэр дииллэр.

Сорох уолаттар ити истибиттэрин соччо итэҕэйбэтилэр, сымыйанан омуннаан кэпсииллэрэ буолуо дии санаатылар.

– Эс, наһаа үлүннэрэн кэпсииллэрэ буолуо? Ама аармыйаҕа, кини да буоллар, хайдах инньэ гыныаҕай?

– Кырдьык дииллэр, оннооҕор манна гауптвахтаҕа сытан, «молодой харабыл уолаттары гоняйдаан» сөптөрүн көрдөрбүт курдук кэпсииллэр.

Итинэн мөккүөрдээх кэпсээн намыраан бүттэ. Ол эрээри сарсыныгар өссө күүркэтиилээх кэпсээн байыаннай чааһы тилийэ көттө: «Титигиирэптээх куукунаҕа нэрээккэ сылдьан, иһиттэрин сууйан, хомуйан бүтэн, киэһэ хойут хонор сирдэригэр хаһаарымаҕа тиийбиттэр. Ити кэмҥэ Бурляевтаах, «дедтар» кыратык «аһаан» баран, утуйбакка кинилэри кэтэһэ сылдьыбыттар. Уолаттар хаһаармаҕа киирэн утуйар хос диэки баран истэхтэринэ, бытовой хос ааныгар турар хас да уол быыһыттан: «Эй, чурки, подойдите сюда…» – Бурляев сэнээбиттии ыҥыран ордоотообут. Титигиирэптээх иккиэн эргиллэ түһээт, бытовой хоско уонча буолан мустан олорор «дедтарга» киирэн кэлбиттэр: «Кто здесь против дембелей пасть открывает?! Ты, что ли, хлыст?!» – Титигиирэп Бурляевка ыкса ынан тиийэн, хантайан туран эрэ ыйыппыт. Бурляев онуоха уолаттарыгар тэбиэһирэн, маатырылыы түһээт, Титигиирэби охсон кууһуннарбыт. Онуоха биирдэрэ эмискэ хаптас гынан аһаран биэрээт, аллараттан үөһэ киһитин сыҥаахха «апперкоттаан» саайбытыгар, уһун баҕайы уол түөрт лабаата адаарыйан, дөйөн сууллан түспүт. Титигиирэп бириэмэни сүтэрбэккэ, өмүтүннэрэн саамай доруобай уолларын быарга саайан баран, хаҥас илиитинэн сыҥааҕар охсон «боковойдаан» кэбиспит. Ону эрэ кэтэспэккэ турбут уол, охсуллубут от курдук миэстэтигэр «накыс» гынан охтон түспүт.

– Ну, кто следующий?! – дии-дии, Титигиирэп охсуһаары тула тэлэкэчийэ сылдьыбыт.

Ол кэмҥэ аргыһа икки уолу быһыта тэбиэлээн түһэртээбит. Атыттар, ыксал бөҕөнөн үрүө-тараа ыстанан, куотар аакка барбыттар.

Ону истэн, призывниктар бары: «Дьэ, кырдьык, кытаанах уолаттар эбит…» – диэн, сөхпүттэрин биллэрдилэр.

Аҕыйах хонон баран, арай биир күн уолаттар «приемникка» киирэн:

– Титигиирэптээх кэлэн, форма көрдөһө сылдьаллар… – диэн өрүкүнэһэн кэпсээтилэр.

Иһирдьэ баар уолаттар ону истэн, таһырдьа таҕыстылар, Эрчимнээх Ананийдыын кинилэри батыстылар. Титигиирэптээх иккиэн табаарыһыныын тураллар эбит. Куукунаҕа сылдьар буолан, параднай формалара арыы-сыа бөҕөтө буолбут. Саха уола кыра буолан баран киппэ, толору эттээх-сииннээх. Киһи мыына көрбөт бөҕө көрүҥнээх уол эбит. Кэтит санна байыаннай форматын тиирэ тэбэн киэптии сылдьар. Аргыс нуучча уола сирэй-харах сытыы-хотуу, тутта-хапта даҕаны сылдьара мээнэ баттаппат, атаҕастаппат көрүҥнээх.