АҲОЛИ ПУНКТЛАРИ ВА ЖАМОАТ МАРКАЗЛАРИНИ МЕЪМОРИЙ РЕЖАЛАШТИРИШ. Ўқув қўлланма - страница 5

Расм-1. Махаллий тизим жойлашувининг услубий асослаш схемаси

а – йирик регион худудининг ва бир типли ихтисослашув зона кўринишини қишлоқ хўжалигида жойлашуви; б – саноат комплекснинг жойлашуви ва ишлаб чиқариш алоқаларини зоналар остида кўриниши; в – маданий маиший хизмат тизимининг йирик регионда ташкиллашуви; г – маданий маиший алоқаларни регион худудларида зоналаш; д – махаллий тизимининг гурух жойлашувини кўриниши; 1-регионни асосий ишлаб чиқариш маркази (вилоят, республика); 2-маъмурий хўжалик маркази; 3-хўжалик маркази; 4-қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришнинг турли ихтисослашув зоналари; 5-бош ишлаб чиқариш маркази зонаси; 6-ишлаб чиқариш марказини қўшимча зонаси; 7-ички ишлаб чиқариш алоқаларини зона ости; 8-интенсив меҳнатга тортиш зонаси; 9-районлараро маданий маиший хизмат маркази; 10-айрим аҳамиятга эга хизмат зонаси; 11-ички хўжалик аҳамиятига молик хизмат зонаси; 12-ишлаб чиқариш ва маданий марказ гурухи жойлашуви тизимининг махаллий чегараси; 13-марказ ва айрим тизим ости жойлашув чегараси; 14-марказ ва ички хўжалик тизим ости жойлашув; 15-интенсив ишлаб чиқариш, меҳнат ва маданий маиший алоқалар зонаси; 16-йирик регион чегараси; 17-бир типли ихтисослашган қишлоқ хўжалиги зонасининг чегараси; 18-маъмурий регион чегараси; 19-хўжалик чегараси; 20-қишлоқлараро алоқалар.

Шунингдек маъмурий районларни жойлашуви, ахоли пуктларини режалаштириш ва ташкиллаштиришда катта аҳамият кашф этади. Буларни эътиборга олмаслик мумкин эмас.

Ҳозирги кундаям қишлоқ аҳолисининг ишлаб чиқаришдаги функцияларининг кўринишлари ўзгармоқда, чунки қишлоқ хўжалиги соҳасидаги аҳолининг фаолият турлари кенгаймоқда айниқса қайта ишлаб чиқариш саноати, қурилиш, таъмирлаш, транспорт ва шунингдек маданий маиший ва савдо хизмат кўрсатиш, уларни янада такомиллаштиришга катта эътибор берилмоқда.

Аҳоли пунктларининг функцияларини ривожланиши шаҳарлардан ташқарида халқнинг дам олишига, туризмга эҳтияжларни ошиб бориши, шунингдек табиий муҳит ва урбанлаштирилган республика районларини атроф муҳитини ҳимоя қилиш билан боғлиқ.

Расм-2.Маъмурий район жойлашув тармоқининг концептуаль ривожланиш схемаси

Расм-3.Айрим характерли зоналардаги маъмурий районларни жойлашувини ташкиллаштиришнинг назарий моделлари

Қишлоқ аҳоли пунктларининг аҳолига маданий маиший хизмат кўрсатишни юқори даражага кўтариш учун хизмат кўрсатишни комплекс ечимини топган ҳолда лойиҳаларни ишлаш лозимлигини талаб этади.

Бу эса маданий маиший хизмат кўрсатиш тармоқларини жойлаштириш ҳисобини тенг юқори даражада олиб бориб энг кам вақт ва маблағ сарфланадиган қишлоқ жойлашувини махсус алоҳида ҳисобини ташкиллаштиришни тақоза этади. Бундай жойлашув эса аҳолини ўсиб бораётган талабини таъминлашга албатта жавоб беради.

Расм-4.Қишлоқ аҳоли пунктларининг аҳолига маданий маиший хизмат кўрсатиш концептуал схемаси

Расм- 4. Қишлоқ аҳоли пунктларининг аҳолига маданий маиший хизмат кўрсатиш концептуал схемаси; а- зинапояли; б- товар ва хизматларни динамик транспортлаш ҳисоби; I-бирламчи комплекслар; П-ҳамма турдаги хизматларни буюртмаларини базавий корхоналарда қабул қилиш; Ш-район ихтисослашган корхоналар комплекси; 1У- вилоят корхоналари марказига.