Ⴕართული ლექსიკონი. Ⴒექსტის ადაპტაცია თანამედროვე მკითხველისათვის – Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე - страница 17
[Ⴁურენი – ნახე Ⴁუჯერი]
Ⴁურეჯი – ცომის ვარცლი.
Ⴁურვა – (ვბურავ) დახურვა.
Ⴁურვაკი – დიდი გოჭი.
Ⴁურვილი – დახურვილი, დაფარებული, ბურვილი ტევრი.
Ⴁურთი – ბირთვი მეშისა სათამაშო, საასპარეზო.
Ⴁურთაობა – (ვბურთაობ) თამაშობა ბურთითა.
Ⴁური – ბურუსი (ნახე Ⴁორი).
Ⴁურნა, ბურნაკი – ღვინის ქინქლა.
Ⴁურნუთი – (ბურნაოთი თურქთ ენით ცხვირის ბალახი) დაფქული თამბაქო მოსაწევად.
Ⴁურნუთი კოლოფი – ჭურჭელი ბურნუთისა.
Ⴁურნუკი – ნახე Ⴁუნიკი.
Ⴁურღული – მოხარშული და დაცეხვილი ხორბალი საკორკოტე.
Ⴁურცი – .
Ⴁურძგნა – (ვბურძგნი, გავბურძგნი) ცუდად გაწეწა თმათა.
Ⴁურჯი – გოდოლი, დიდი კოშკი. // Ⴆოდიაქოს ნიშანი, ეტლი, ვარსკულავთ ბურჯი (ნახე Ⴆოდიაქო).
Ⴁურჯღული – დიდრონი ნაპერწკალი.
Ⴁუსნარი – კორდი მაღალბალახოსანი.
Ⴁუტბუტი, ბუდბუდი – ბუზღუნი.
Ⴁუტკი – გამონასკული ხილი შემდგომად დაყვავილებისა.
Ⴁუქი – ქარიანი თოვლი (ნახე Ⴇოვლთან).
Ⴁუქნა (ვბუქნავ) მუხლზედ ჩაჯდომა ცეკვაში (ნახე Ⴇამაშობა).
Ⴁუღა – (ოთხფ.) კურო, დაუკოდავი მოზვერი მოსაშენებლად შენახული (ზროხასთან ნახე).
Ⴁუღაური – სვეტისთავი, სამერხული.
Ⴁუღრაობა, მუღურობა – ხართაგან რქებით ჭიდილი და მიწის გლეჯა.
Ⴁუში შ – ობილი არა სჯულიერითა მეუღლეობითა.
Ⴁუშტალეღვი – ადრეული.
Ⴁუშტი – ქანთილი, პარკი ცხოველთ შარდისა. // Ⴜყალთა ზედა წვიმისაგან ამომჯდარი ბუშტები, რომელიც მსწრაფლ გაჰქრებიან და მისთანანი.
Ⴁუჩქი, ბუჩქნარი – დაბალი ფიჩხი (ნახე Ⴒევრთან).
Ⴁუცუცი – თუალთ ქუთუთოების დაბღნეძა.
Ⴁურგი – პატარა ზღარბი.
Ⴁუწუწი – ცუდი თმა, ბურძგლი, გაბურძგნული (ნახე Ⴇმა).
Ⴁუჭონი – დახალული ქერი, ხალი ქერისა.
Ⴁუჭულა – პატარა წისქვილი. // Ⴈმერულად პატარა ფაცხა.
Ⴁუხარი – კედელთა შინა სახლისათა დატანებული საცეცხლური.
Ⴁუხუნი – (ბუხუნებს) ლომისა ან ღორის ბრდღვინვის ხმა, დრუხუნი.
Ⴁუჯერი – ბურენი, ჭურჭელთ შესაწყობი ხის თარო.
Ⴁღავილი – (ბღავის) ცხვართ ხმიანობა.
Ⴁღარტი – ბარტყი მართვე მფრინველთა.
Ⴁღვერა – (ვუბღვერ) სიძულილით ან რისხვით შეხედვა.
Ⴁღლარძუნი – (ებღლარძუნება, ბღლარძუნობენ) უგვანის ჭიდილით თამაშობა.
Ⴁღნეძა, ბღნეჯა – (იბღნიძება, იბღნიჯება) ღმეჭა, ღრეჯა, უმსგავსოდ შეჭმუხნა პირის სახისა.
Ⴁღოტვა – (ბღოტავს) ბორტვა, ბორდღვა, ოთხზედ სლვა (ნახე Ⴑიარულში).
Ⴁღუარი, ბღორი – ჩრდილოეთი. Ⴑხვაგან სამხრეთად სწერია, მაგრამ ჩრდილოეთი უფრო მართალია, რადგან ბღორი მიღებულ არს ბერძული ლექსისაგან ბორეასი და სამხრეთის სახელი არს სხვა (ე.ი. Ⴇემანი ნახე).
Ⴁღუვილი – (ბღუვის) ხართ ხმიანობა
Ⴁღუნძვა – (ვბღუნძავ, ვიბღუნძები) შეკუმშვა, მოკრება ზღარბთა, წურბელთა და მისთანათა.
Ⴁღურიალი – (ბღურიალებს) ღავილი, ტირილი ცუდის ხმით (ნახე Ⴒირილთან).
Ⴁღუჯი – მუჭი, პეშვი (ნახე Ⴋუჭი).
Ⴁძანება – ნახე ბრძანება
Ⴁძარვა – (ვჰბძარავ) გაგლეჯა, დახეთქა, განბძარვა, მცირედ გატეხა.
Ⴁჭე, ბჭენი – შესავალი სასახლეთა, ტაძართა, გალავანთა, ქალაქთა და მისთანათა.
Ⴁჭე, ბრჭე – შუაკაცი გამორჩეული მოჩივართაგან გასასინჯავად ცილობისა მათისა, მოსამართლე, მედიატორი.
Ⴁჭობა – (ვბჭობ) სამართლობა, გაბჭობა. // Ⴂანსჯა ვითარ კაცი ბჭობდა, ღმერთი ეცინოდა.
Ⴁჭოვანება – ბჭენი, შესავალნი.
Ⴁჭუალი, პჭუალი, ბრჭუალი – აგებულებისა შინა გათანგჳთ ტკივილი სხვადასხვას ადგილას.
Ⴁჯენა – (ვიბჯენ, ვიბრჯენ) ნახე Ⴁრჯენა.
Ⴂ
Ⴂ – ქარაგმიანნი ლექსნი: გხნ~ – გიხაროდენ; Ⴂ~ი – Ⴂიორგი და სხ. Ⴀსოსა ამას ზედა არიან ზედდადებულნი ესე ზმნათანი: გან, გა, გამო, გარდა, გადა, გარდამო, გარდმო, გადმო. Ⴋაგალითად, განვაღებ, გავაღებ, გამოვიღებ, გარდავიღებ, გადავიღებ, გარდამოვიღებ, გარდმოვიღებ, გადმოვიღებ. Ⴄგრეთვე სახელზმნანი: განღება, გაღება, გამოღება და სხ. Ⴂ იხმარების მაპიროვნებელად ზმნათა მეორისა პირისათა, რომელთაცა პირველსა პირსა აქუს მ, ვითარ მაქუს, გაქუს, მრწამს, გრწამს, მინდა, გინდა, მიქმნიეს, გიქმნიეს, მექმნა, გექმნა და სხ. [იხილე ასო