Бақыт жолы - страница 21

Ал жарқын ойлар, керісінше, дамуға, ләззат алуға, бақытқа және жағымды сезімдерге қол жеткізуге бағытталған. Яғни, олардың да еш зияны жоқ. Жарқын ойларда қауіп немесе қауіпсіздік ұғымы ғана жоқ. Тек жеңілдікті, еркіндікті және позитивті бейнелерді қамтиды.

Пейнхантингте бұл жарқын ойлар тобын – дамыту қызметі, ал зиянды ойлар тобын – қауіпсіздік қызметі деп атаймыз. ДҚ және ҚҚ деп қысқартсақ болады.

Қауіпсіздік қызметі, дамыту қызметінен айтарлықтай ерекшеленеді. Оған тән ерекшеліктерді қарастырайық. Алдымен тағы да абстракцияланайық.

Компанияда есепшілер, заңгерлер мен күзетшілердің принципті өте қатты ұстанатындарын байқағансыз ба? Оларға әдетте икемділік жетіспейді және өте қыңыр болуы мүмкін, солай ғой? Керісінше, сату бөліміндегі жақсы менеджерлер жеңіл, икемді және тапқыр болады. Міне, тура осындай қасиеттерге қауіпсіздік қызметі мен дамыту қызметі де ие.

Егер компанияның қауіпсіздік қызметінде, дамыту қызметіне қарағанда көбірек қызметкерлер болса, онда компания әдетте дамуын тоқтатады және жұмысы тым баяу жүреді. Мысалы, ірі банктер немесе мемлекеттік органдар кейде қарапайым мәселені шеше алмай жатады, өйткені оларда қауіпсіздік ережелері аса көп және көп қызметкерлер дамуды емес, ең алдымен қауіпсіздік туралы ойлайды.

Енді түпсанаға қайта оралайық. Егер сіз бір өте сақ адамды кезіктірсеңіз, оның кейде бәріне байыппен қарайтыны соншалық, ол тіпті ақымақ істер жасай бастайтынын байқайсыз. Мысалы, егер ер адамның әйелдерден жиі көңілі қалса, оның қауіпсіздік қызметі әрбір әйелді жаман адам ретінде көреді. Егер бір жас қыздың бала кезінде көңілін қалдырған әпкелері болған болса, оның ішкі қауіпсіздік қызметі айналасында сатқындар мен сенімсіз достарды көреді.

Яғни, қауіпсіздік қызметінің маңызды қасиеттерінің бірі – ҚЫҢЫРЛЫҚ пен ПРИНЦИПКЕ БЕРІКТІГІ. Саясаткерлердің бәрі ұры немесе байлардың бәрі сараң деп отырған көлік жүргізушісін кезіктірсеңіз, бұл сөздерді оның өзі емес, қауіпсіздік қызметі айтып отыр! Сондықтан оған ренжімеңіз. Қауіпсіздік қызметі билікті өз қолына алғанда, өз компаниясының басқарма төрағасын кеңсеге кіргізбейтін қыңыр күзетшіге айналады. Сізді сырттан келген зұлым адамдардан қорғау үшін өзіңіз жалдаған күзетші, жалақыны оған беріп отырған сіз болсаңыз да, бір күні, өзіңізге қарсы шығып, қиындық туғызады! Сіздің қауіпсіздік қызметіңіз жағдайды қандай абсурдқа әкеліп соқтыратынын түсіндіңіз бе?

Дәл осындай ақаулық адекватты әйел өз баласынан қылмыскерді немесе қас жауды көре бастағанда пайда болады. Бұрын осы әйелдің өмірінде бір жағымсыз оқиға болған делік: мұғалімдер оған пәнді жақсы білмейтінін айтып, ол емтиханнан өте алмай қалады, сондықтан кейін оқу орнына да түсе алмайды. Бір күні оның баласы: «Анашым, сіз смартфонды қалай пайдалану керектігін білмейсіз бе?» деп сұрайды. Осы сәтте анасының түпсанасында «қауіпсіздік қызметінің қаруланған мамандары» тез қорғанысқа шығады. Яғни, ол баласын ұрып жіберуі мүмкін немесе ұрысып, баласы оған бұған қатысты ештеңе демесе де, өзінен-өзі топас емес екенін дәлелдеуге тырысуы мүмкін. Осылай қауіпсіздік қызметі жағдайды ушықтырады.

Жалпылау, баламалап ұқсату да қауіпсіздік қызметінің қасиеттері болып табылады. Белгілі бір адамның кесірінен зардап шеккен қауіпсіздік қызметі, енді әрбір адамда қауіпті көре бастайды. Мысалы, егер бір жас қызды 30 жасар интелегентті, ұзын бойлы, сымбатты жігіт тастап кетсе, қауіпсіздік қызметі «интелегенттінің бәрі оңбаған», «бойшаңдардың бәрі сенімсіз», «сымбатты жігіттердің бәрі қатыгез» және «30 жастағы ер адамдардың бәрі қауіпті» деген тұжырымдарды жазып алады. Осыдан көрінетіндей, қауіпсіздік қызметі туралықтан алыс. Ол тек жалпылауды және ұқсатуды біледі. Тіпті егер бір күні қыздың 30 жастағы жігіті пайда болып, ол аласа бойлы және сымбатты болмаса да, қауіпсіздік қызметі оның бойында да қауіпті көреді, өйткені жігіт 30 жаста!