Ogul varmı, haqq yazanı düzəldə?
Ya az arta, ya çox dönüb az ola…
Bir neçə dəqiqədən sonra ikinci bənd də hazır idi:
Verən əl ol, demə ola duz əldə,
Ürəyimin açarları düz əldə…
Oğul varmı, Haqq yazanı düzəldə?
Ya az arta, ya çox dönüb az ola!
Sonuncu bənddə nə yazacağımı bilirdim. Burada axırıncı misra belə olmalı idi:
Düzdə qalmaz, kimsə əgər düz ola.
İndi qalırdı bu sətri daha bir bəndə daxil edib şeri tamamlamaq. Burada sırf sözü fırlatma məharətimə arxayın idim. Bir neçə dəqiqədən sonra şerin üçüncü bəndini də tamamladım:
Mən alovam, sən olsan da buz ada,
Qəsdə dursam gücüm çatar buza da…
Vahid qurban düz ilqara, düz ada,
Düzdə qalmaz, kimsə əgər düz ola.
Əslində şerdəki əsas fikir ifadə olunan «düzdə qalmaz kimsə əgər düz ola» ifadəsi mənim camaat arasında işlənən bir fikrə qarşı üsyanım idi. Çox adam elədiyi yaxşılıqların müqabilində pislik görməsindən gileylənərək bu ifadəni işlədir: “ – düz düzdə qalar». Həmişə (həmişəmi?) məni fikir aparıb: Doğrudanmı, bizim ata-babalarımız heç kimə yaxşılıq etməməyi, düzgün olmamağı tövsiyə ediblər. Düzü, bu ifadəni çox eşitmişdim. Həmişə də bu mənada ki, düzgün olan pis vəziyyətdə qalar! Bu nəinki ata-babalarımızın mənəviyyatına, hətta Ulu Tanrının bizə tövsiyyə etdiyi islam dininə də zidd idi. Mən də bir üsyan kimi yazmışdım ki, düz heç vaxt düzdə qalmaz! Əsas məsələ də buradan başladı. Telefonu götürüb dostum Mahirə zəng vurdum. Şeri oxudum. Bəyəndi. Axırıncı bənddə ata-babalarımızın kəlamında nöqsan tapdığımdan, bu nöqsanı düzəltdiyimdən fərəhlə danışıb dəstəyi asdım. Sonra şeri bir neçə dəfə bərkdən oxudum. Aman Allah, sonuncu iki sətri bir neçə dəfə oxuyandan sonra gördüm ki, ifadə etdiyim fikir çox qeyri-adi səslənir. «Düzdə» sözü bəzən hecaya bölünür, nəticədə «düz də qalmaz kimsə əgər düz ola» kimi səslənir. Başdan-ayağa ziddiyyətlidir. Ay dadi-bidad! Bunu atalarımız başqa cür deyibmiş: Düz də qalar kimsə əgər düz ola! DÜZ İNSAN DÜZDƏ YOX, DÜZ DƏ QALARMIŞ! Sən demə, bu ifadəni təmənna ilə yaxşılıq edən insanlar təhrif edərək bu şəkildə başa düşür və işlədirmiş. Anladım ki, onlar yaxşılıq etmirmiş, sadəcə oz məqsədlərinə nail olmaq üçün cilidə girirmişlər.Belə hallarda adam orta barmağı ilə alnına deşik açılanacan döyəcləmək istəyir.
İnanın, bunu dərk edəndə, içimdə torpağacan əyilib ulu xalqımın ayağının altını öpmək istəyi baş qaldırdı. Bu arada dostum Mahirdən gələn telefon zəngi məni heç təəccübləndirmədi. Dostum da mənə yanlış fikirdə olduğumu deməyə tələsirdi. Çox sağ ol, dostum! Mən səni çox gözəl başa düşürəm. Biz öz xalqımızın hər bir kəlamının içində əsrlərdən gələn möhtəşəm bir həyat təcrübəsinin, böyük bir müdrikliyin olduğuna həmişə inanmışıq. Bu da daha bir sübut! Bu cür müdrik kəlam sahibi olan XALQIMA EŞQ OLSUN!!!
Bir neçə dəqiqədən sonra şer bitkin bir halda yeni bir vərəqdə təzədən yazıldı:
Göy dayanıb Yer üzünün üstə tək,
Rəbbim onu ölçüb-biçib usta tək,
Göydən yerə hər şey yağar…istəsək,
Amma gərək istəməyə üz ola.
Verən əl ol, demə ola duz əldə,
Ürəyimin açarları düz əldə,
Oğul varmı, Haqq yazanı düzəldə?
Ya az arta, ya çox dönüb az ola!
Mən alovam, sən olsan da buz ada,
Qəsdə dursam gücüm çatar buza da.
Vahid qurban düz ilqara, düz ada,
Düz də qalar, kimsə əgər düz ola.
Bakı, 22 iyun 2012-ci il.
