Эр киһи уонна дьахтар - страница 45



Диналаах балыыһаттан тахсар күннэрэ үүммүтүгэр, Бэргэннээх балыыһаҕа такси үлэһэн тиийбиттэрэ. Динаны батыһыннаран, оҕону көтөҕөн аҕалбыт сиэстэрэҕэ бытыылкалаах шампанскайы кытта хоруопкалаах кэмпиэти биэрбиттэригэр, күлэ-күлэ эппитэ:

– Уолгут бөдөҥө сүрдээх, бэйэтэ хааман бардын.

Оҕону бэйэтин да, киртиппит сууларын да сууйарга бэлэм уулаах-хаардаах сир диэн, эмиэ сайыҥҥы уоппускаларыгар тыаҕа барбыт Бэргэн таайын аах дьиэлэригэр аҕалбыттара. Дина маҥнай утаа оҕотун эмтэрэн, кинилэри кытта олорбута. Саҥа ийэлээх аҕа сонуннарыгар оҕолорун былдьаһа-былдьаһа көтөҕөллөрө, уолчаан соччо-бачча ытаабат этэ, тиэрэ көтөхтөрө сылдьан, ыас хара харахтарынан сүр боччумнаахтык дьиэ үрдүн одуулаһарын көрө-көрө үөрэллэрэ:

– Оок-сиэ, хайдах өрөмүөн ыытыахха сөбүй диэн толкуйдуур быһыылаах, – сып-сымнаҕас сирэйиттэн сырылаччы сыллыыллара, дьикти сытыттан мэйиилэрэ туймаарыҥныыра, «дьэ бу дьол» диэн саныыллара.

Дина сыыйа эмиийиттэн арааран, уолчааны гре-кефир диэн анал оҕо үүтүнэн аһатар буолбуттара. Бэргэн күннэтэ үүт куукунатыгар баран уочараттыыра, кефир иһитигэр баата бүөлээх аһылыгы аҕалбытын бытыылкаҕа кутан, суосканан иһэрдэллэрин уоллара сүр омуннаахтык эмэн чомурҕатарын көрө-көрө үөрсэллэрэ. Дина эмтэрбэт буолуоҕуттан эмиийин үүт киирбэт гына былаатынан тууна баанан кэбиспитэ уонна кинилэртэн барбыта, ити тухары оҕотуттан матарыттан хомойор курдук биир да тылы быктарбатаҕа. Бэргэннээх маннык күндү бэйэлээҕи, маҥнайгы оҕотун туох да саҥата-иҥэтэ суох, аһыйбакка-харыһыйбакка биэрбит Динаттан сөҕө да, махтана да санаабыттара да, тастарыгар биллэрбэтэхтэрэ.

Дьэ ити курдук оҕолоро арыый бороохтуйан, үөрэх саҕаланыытын куоттара сыһан, анаппыт хоту оройуоннарыгар тиийбиттэрэ. Кинилэри күүтэн олороллоро, сүрдээх үчүгэйдик көрсөн, тута дьиэнэн-уотунан хааччыйбыттара. Оҕолоро ити хоту кыраайга борбуйун көтөхпүтэ, кини аан маҥнай сыылаҥхайдыыр буолуута, онтон оронтон, дьыбаантан тутуһан хааман барыыта, тута дьааһыла, оҕо саадын киһитэ буолуута туспа үөрүү этэ.

Кинилэр хоту көһөн барыахтарыттан куоракка хаалбыт Дина биирдэ да кинилэри кытта билсиһэ сатаабатаҕа, онтон Ксенья үөрэрэ эрэ – Эллээйчик кинилэр оҕолоро, атын ким да быдьаһар бырааба суох, онон төрөппүт ийэтэ адьас чугаһаабат буоллаҕына – олус үчүгэй! Кинилэргэ Дина туһунан сурах-садьык син тиийэрэ, ол иһин кыыс оҕото уран мөссүөнүнэн умсугутан, баай киһини булбутун, байбытын-көммүтүн, араас үрдүк сололоохтор ортолоругар эргичийэ сылдьарын истэллэрэ.

Ол эрээри сылтан сыл хоту олорорго улам кытаатан барбыта – судаарыстыба маҕаһыыннара эстэннэр, туох барыта чааһынай атыыһыттар илиилэрин иһигэр киирэн, ас-таҥас сыаната сиэрэ суох ыарыырын ааһан, аны аанньа тиэллэн тиийбэт буолбута. Хас биирдии кэппиэйкэни ааҕа-суоттуу сылдьар атыыһыттарга дьоно хойуутунан, сырыыта-айана судургутунан Дьокуускайга эбэтэр киин улуустарга эргинэллэрэ быдан барыстааҕа. Аһы-таҥаһы ыраах тиэйэн илдьэн атыылыыллара ночооттоох буолан, ыраах улуустарга бара да сатаабат этилэрэ, арай хотуттан төрүттээх-уустаах бэйэлэрин ыччаттара эрэ бар дьонноругар көмөлөһө сатаан, табаары аҕаларга сыралаһаллара.

Бэргэннээх маҥнай хоту тиийэллэригэр, уларыта тутуу дьалхаана саҥа тиийэн эрэрэ, онон соторутааҥҥа диэри ньиргийэн олорбут промышленнай бөһүөлэктэри баттаспыттара. Бу бөһүөлэктэргэ киһи бөҕөтө тоҕуоруйан, сылаас-тымныы уулаах, ванналаах-туалеттаах толору хааччыллыылаах дьиэлэргэ күннээн-күөнэхтээн, астарын-үөллэрин, таҥастарын-саптарын, ханна да суох Дьоппуон табаарыгар тиийэ хоту муоранан быһа аҕалына олорбуттар.