Санааҕын түһэримэ, саха,
Самнарар санаалаах элбэх,
Саха самныбат саргылаах,
Сахабыт тыла тыыннаах…
Тарбах быыһынан саккырыыр
Ыраас кумах кэриэтэ,
Олох биэрбит кэмэ
Тохтообокко суккуллар.
Бириэмэ сүүрэр тэтимин
Туох тохтотуо буоллаҕай?
Тохтуура да кыаллыбат,
Олоҕу сойутар сатаммат.
Биһиэхэ бэриллибит бириэмэ
Барыта бэйэбит гиэнэ,
Бэриллибити толору туһанар
Бэйэбититтэн тутулуктаах.
Хас тахсар саҥа күнү
Саҥа көрбүттүү үөр,
Салҕыбакка, сылайбакка
Олох дьолун ыймахтаа.
Сур бөрөлөр сундулуһан
Соҕуй хочотун булбуттар,
Сылгы үөрүн манааннар
Сэппэрээк кэтэҕэр саспыттар.
Сылгыһыт уол Саабын
Сыыдам айаннаах атынан
Сылгыларын эргийэн иһэн
Суоһар кыыллары көрүстэ.
Соһо сылдьыан ыарырҕаан,
Саатын үүтээн иһигэр
Суулаан баран уурбутун
Сонньуйа санаата билигин.
Саха хаһан баҕарар
Сыһыыга сылдьарын тухары
Соһуох тустаах саатын
Соҕотох эрэллээх доҕорун.
Билинии
Син халыҥ кинигэ
Сытар остуолбар миэхэҕэ,
Ситэри ааҕаары ыламмын
Сирэйин арыйдым аргыыйдык.
Арай эмискэ дьик гынным,
Алыс билэр дьонум
Ааспыт кэмтэн, ыраахтан
Аһары миигин көрөллөр.
Олордум уһуннук дөйүөрэн,
Одуулуу ол дьон хараҕын,
Олох барбыта түргэнин,
Оҥорбут сыыһабыт сүҥкэнин.
Уопсай түһүү хаартыска
Улахан мунньахха мустубут
Урукку дьон бастыҥын
Уһулан хаалларбыт үйэҕэ.
Ол саһарбыт хаартыска
Олох атын дьонноро
Олорторо эбээт кинилэр
Олох тупсарын туһугар.
Кинилэр баҕараллара элбэҕи,
Киһи барыта дьоллонуон,
Кыһалҕа кыһарыйара кыайтаран,
Кыаммат диэн суох буолуон.
Ол туһугар олохторун
Охсуһуу уотугар биэртэрэ,
Охсуулаах үлэнэн оргуйан
Олохтон эрдэ бартара.
Кинилэр аны суохтар,
Оттон мин баарбын.
Алҕаспын кинилэргэ билинним
Ааспыт олоҕу таҥнарбыппын.
Саҥа күн күөрэйдэ
Сиэммит уһуктан турда,
Чуумпу дьиэбит уһугунна,
Турбут салгын чугдаарда.
Эбээ эрийбит күөрчэҕэ,
Алаадьыта, барыанньата
Сандалыга муһунна,
Муннуну кычыгылатта.
Бары тула олорон,
Саҥа күнү саҕалаан,
Эбээ минньигэс аһын
Мотуйдубут астына.
Маҥнай турда сиэммит,
Эбээтигэр махтанна,
Оонньуу барда хоһугар
Саҕаланна саҥа күн.
Сылаас чэйбитин сыпсырыйан,
Сиэммититтэн дьоллонон,
Күөрэйбит күнтэн үөрэн,
Толору дьоллоохпут бу күнтэн.
«Таҥха», – дииллэр ыччаттар,
Таҥараҕа тиксэр кэриэтэ.
Дьиҥэр ону оҕуруктаахтар
Дьону муоһалаары айбыттар.
«Таҥха», – дииллэр өйдөөхтөр,
Тугу эрэ туһанаары,
Дьон өйүн сүүйэн
«Дьоһун» дьон буолаары.
«Таҥха», – дииллэр сорохтор,
Таарыччы харчы оҥороору,
Дьиҥин-тугун билбэккэ
Дьалҕаантан ас таһаараары.
Алаас саҕатыгар турар
Кырдьаҕас хатыҥым анныгар
Күн арҕаа охтуута
Көхсүбүнэн өйөнөн олортум.
Саһарбыт хатыҥым аргыыйдык
Сипсийэн саҥарар курдуга,
Сонньуйбут санаа ситимэ
Сүүрэрэ саһарбыт лабааттан.
Өр одуулаан олордум
Киэһээҥҥи саһарҕа уотугар,
Умайар сэбирдэх ойуутун
Уостар олох хаамыытын.
Хас биирдии сэбирдэх
Бэйэтэ туспа олох,
Олоҕун толору олорбут
Сотору тыаһа суох түһүөҕэ.
Сэбирдэх хатыҥ туһугар
Олох олорон бүттэҕэ,
Оттон мин туох иһин
Олохпун анаатым бу сиргэ?..
Тымныы муус оҕуһа
Ситтэ-хотто, күүһүрдэ,
Сиэлийэр муоһа кытаатта,
Тыынар салгына туманнанна.
Тоҥ сири хайыта үктээтэ,
Халыҥ мууһу тоҕута тыынна,
Хоту халлааммын уматан
Дьүкээбил уотун оонньотто.
Арай чооруос чыычаах,
Тоҥ мутукка ойуолаан,
Сыгынньах кыл атаҕар
Күн үтүөтүн бараата.
Чооруос куттаммат оҕустан,
Ол иһин кини мөхсөр,
Олох олороруттан үөрэр,
Оҕо-уруу тэнитэр.
