Хынабдзэ - страница 3

– Апхуэдэу жумыIэ, Жансурэт. Гупсысэ хыумыдзэ аргуэру а си щIалэ закъуэр, иджыри тIэкIурэ зыхуэгъэшэчыж, сэ схьыжын щыIэкъым, Алыхьри бегъымбарри узогъэлъэIу.

– Куэд щIащ сэ ар зэрызэхэсхрэ, зы илъэскъым икIи ил1эсит1къым абы лъандэрэ екIуэкIар. «Сэ схьыжын щыIэкъым» – жыпIэурэ азалыхь си нервхэр зэхэпфыщIауэ си тэмакъым зы бжьизи щIэмыхуэж.

– Ан-на, Жансурэт, Алыхьым деж нэмысын псалъэ жумыIэ. Сыт сыбгъэщIэнур атIэ, си IэкIэ си псэр схухэхыжыркъым, ахъумэ зы махуэ сыпсэуну сыхуейтэкъым. СылIэмэ, фэри фи лъакъуэм банэ хэхужынти, тыншу фыпсэунт.

– Азалыхьу ди тхьэу тхьэшхуэм а си натIэм тыншыгъуэ къритхауэ къыщIэкIынтэкъым. Гугъу уехьу ебгъэжьакъэ, улIэжыху апхуэдэу епхьэкIынущ. Сэри арауэ къыщIэкIынщ сызыIуува IэнатIэр.

ПщIантIэмкIэ хьэ банэ макъ къоIу. Нэхунэ и щхьэр къеIэтри, щхьэгъубжэмкIэ доплъ. ИтIанэ Жансурэт дежкIэ и щхьэр къегъазэри, къызжьэхэмылъащэрэт жыхуиIэу, зэхэпх къудейуэ жеIэ:

– ЩIалэр къэсыжауэ къыщIэкIынщ, щIэкIи плъэт.

– КъэкIуэжамэ, куэду фIыщ, зикI зыщIыпIи кIуэнкъым а уи напщIэм телъ щIалэ гъэфIар.

– Абы хуэдэ мыгъуэ гъэфIа жыхуаIэр сытми, – щхьэц зэхэзэрыхьар и Iэ ижьымкIэ ирилъэщIэхыурэ къызэфIэт1ысхьауэ жеIэ Нэхунэ. – Ар гъэфIэну щыщытар щищIалэгъуэрщ. ПщIантIэм дэкIамэ, къыдыхьэжыхукIэ пэплъэрт и адэ тхьэмыщкIэр. И акъылкIи, и щIэныгъэкIи, и цIыхугъэкIи, и Iуэху зехьэкIэкIи псоми ятекIуэу щигъэтынут ар абы. Езы щIалэри апхуэдэу къэхъуащ. Ар институтым щыщIэсам и гурыхуагъыр яхуэIуэтэщIыртэкъым. Зыри къытемыкIуэу еджащ. Къиуха иужькIи а институт дыдэм къагъэнэжауэ щылажьэрт. Мис а дисертацэ жыхуаIэми яужь ихьауэ жэщ, махуэ имыIэу елэжьырт. Сэращ псори зи лажьэр, сэра! Абы и насып къэкIуэнур си IэкIэ зэпызудыжащ. «Зэран ухуэмыхъу мы щIалэм, хущIыхьэнщ абы фыз къишэну» – къызжиIэрт и адэм, арщхьэкIэ си унэхъугъуэти си тхьэкIумэм ихьакъым. «Сэ жьы сыхъуащ, икIи сысымаджэрилэщ, сымылIэ щIыкIэ къаши сыгъэлъагъу, – жысIэу зесхуэурэ сымыгъэпсэууэ фыз къезгъашэри и насыпыр си IэкIэ зэпызудащ. Фыз яIэу еджэхэр гъунэжти, сэри аращ абы сыщIытегушхуар, арщхьэкIэ…

– Догуэ «арщхьэкIэ» жыхуэпIэр сыт! – Нэхунэ и псалъэр Iэпеуд Жансурэт

ИкIи мырамысэ щIыныр зэпегъэури, бахъэр къыпихуу бэлагъыр зэриIыгъым хуэдэу зыкъегъазэри макъ хэIэтыкIакIэ жеIэ: «Уи къуэм и щхьэр лажьэу щытамэ, жылэлIым ещхьу икIи еджэнт икIи и унагъуэри зыхуей хуигъэзэнт. Иджы тIуми щымыщу емынэр и унэм ихьауэ мэпсэу, дэри дегъэпсэу. Диссертацэм елэжьыжыркъым. Хъунт, абыи сыдэкIуэтэнт и мазэ улахуэр мылIэIусу щымытамэ. Авансымрэ получкэмрэ тхузэпымыгъэувэу допсэу. Мы жылэм яшх ерыскъы лъапIэхэм хуэдэ мазэм зэ щызыIудмыгъэхуэфыр нэхъыбэщ. Унасыпыншэмэ, махъшэм утесми хьэ къодзакъэ жыхуаIэр аращ. Мис мыбы, – IэштIымкIэ йоуэ Жансурэт и натIэм, – Алыхьым къритхауэ щытамэ, иджырей гъащIэм хуэщIа, абы зи Iыхьэ къыхэзыхыф лIым си насып хилъхьэнт».

– АбыкIэ къуаншэр уэращ, Жансурэт, уэра! Къэблэжьыр мащIэщ, жыпIэурэ дапщэрэ ебундэкIа а щIалэ тхьэмыщкIэм. «Зэ умыпIащIэ, си диссертацэр пхызгъэкIмэ, си улахуэр нэхъыбэ хъунущ, нэгъуэщI мыхъуми зы илъэскIэ зыхуэгъэшэчыж», – дапщэрэ къыбжиIа, арщхьэкIэ зыри уи тхьэк!умэм ибгъэхьакъым. И щхьэр ебгъэужэгъури институтым къыIупшыжащ, лэжьапIэ ищIынумкIэ умыгъэчэнджащэу икIи умыгъэгупсысу, шабашкэ уиIэнущ, жыпIэри, адэкIи мыдэкIи умыгъаплъэу, ухуакIуэхэм яхэбгъэхьащ.

– АтIэ, жысIамэ, пцIы супса! – Нэхъ Iеижу къолыб Жансурэт.

Узыхуейрауэ щытмэ, зы махуэ унэу дыдэунат къыпебгъэх а лэжьапIэм. Ар абы мыкIуауэ щытамэ ди фэтэр кIуэцIыр жыгей пхъэбгъурэ кафель щхъуэкIэплъыкIэкIэ къитщIыкIыфыну уи гугъэрэт сытми. Ди деж щащIауэ унэлъащIэу диIа псори импортнэкIэ зэтхъуэкIатэкъэ.