Билиҥҥи кэмҥэ ол-бу айаҥҥа сылдьар кутталлаах. Көлөҕүн былдьаан ылыахтарын, тыыҥҥар туруохтарын даҕаны сөп. Суонда дьиэтин тэлгэһэтиттэн тэлэһийбэт санаалаах этэ. Ол гынан баран үнүрүүн Аргыылап таһаҕас киллэрбитэ аатыран куораттаа, ээр-сэмээр Бэлиэрий хайдах сылдьарын бил уонна Кыычаны илдьэ таҕыс диэбитигэр үөрбүтэ. Бэлиэрий хайдах баҕарар сылдьарыгар кини соччо кыһаллыбат. Оҕо эрдэҕиттэн аҕатын туйаҕын хатарбыт баҕайы. Остуолтан быга илигиттэн Суонданы киһи диэбэт этэ, көлүүр оҕуһунуу көрөрө, көҥүл үүрэрэ, мөҥөрө. Күлүү-оонньуу оҥосторо. Көхсүн чаачар саа оноҕоһунан батарыта ыттаҕына – ол суох, утуйа сыттаҕына муннугар сыҥсыыр табаҕы куттаҕына – ол суох. Оройунан көрбүт бэдик. Аҕатын курдук бардам, баламат, дьэбир, тыйыс, харса-хабыра суох.
Суонда бэҕэһээ Испирдиэҥкэ дьиэтигэр сылдьан истибититтэн, кырдьыга, соччо курутуйбата: Бэлиэрийи, Испирдиэҥкэ оҕонньору эмиэ чыкаалар хаайбыттар үһү. Бука, туох эмэ куһаҕаны оҥорон түбэспит күтүрдэр буолуо ээ. Бэлиэрий үнүрүүн бэркэ түүнү сирэйдэнэн ааспыта. Аанньаҕа инньэ гымматах баҕайы ини. Оҥостубутугар түбэһэ сырыттын…
Суонда Кыычатын илдьэ иһэр. Онтон ордук киниэхэ туох да наадата суох. Аргыылап оҕонньор обургу кэм өтө көрөн дьаһайбыт. Бэлиэрий улахан буруйу оҥорбут буоллаҕына, бука, балтын даҕаны сүгүннүөхтэр суох этэ. Уонна кыргыһыы кэмигэр кыыс оҕо куоракка араас алдьархайга тиксиэн сөп. Тойоно ону билээхтээбэт, сэрэйээхтээбэт буолсу дуо? Кэбис, бу долгуннаах күҥҥэ-дьылга оҕо дьиэтигэр, харах анныгар олорбута ордук.
Кыыча барахсан ытыы сытар быһыылаах. Оҕо муҥнаах хайдах гыннаҕына үчүгэйин бэйэтэ да билбэтэ буолуо. Үөрэҕиттэн, доҕотторуттан арахсан айманнаҕа. Уонна ити Ылламнаах баҕайылар туппуттара-хаппыттара олус хабыра бэрт. Оннук буолбатаҕына эмиэ да сатаныа суох курдук этэ ээ. Итиччэ киһи буолумматын хайыахтарай, күүһүлээтэхтэринэ эрэ табыллыах быһыылааҕа. Суонда бу билигин сүөрэн босхолоон кэбиһэрэ эмиэ сатаммат. Эрэйдээх кэлгиэтэ сөллүө да, төттөрү куоратыгар ыстаныа, ону эмиэ бохсоругар тиийиэ дуо? Оо, кэбис, ол кэриэтин маннык барбахтыы түһүөххэ. Ырааттаҕына хайаан төннүөй – барсара эрэ хаалыа.
Ытыы сытаахтыыр. Суонда Кыычаны хомотон, санаарҕатан, биир эмэ таммаҕы түһэртэриэм, ону ааһан ытатыам, уһун суолу быһа хороччу кэлгийэн хараҕын уутунан сууннарыам диэн хаһан да санаабатаҕа. Хата: “Кинини атаҕастыыр, күөмчүлүүр киһи мин өлөр өстөөҕүм буолуо, кинини хайа кыайарбынан бары куһаҕантан, эрэйтэн, кыһалҕаттан көмүскүөм, бары алдьархайтан араҥаччылыам, кини үөрэ-көтө сылдьарын туһугар тыыммын даҕаны кэрэйиэм суоҕа”, – диирэ. Барахсаным сыыһа бу барыта кини туһугар, кини туһатыгар оҥоһулларын, Суонда киниэхэ наар үтүөнү, үчүгэйи эрэ баҕарарын өйдүүрэ буоллар дуу! Тылынан инньэ диэн быһааран биэриэҕин Суонда ол ким биэрбитинэн оннук саҥаран чуопчаарыаҕай. Айыы таҥара ханнык дьоллоохторго устар ууну сомоҕолуур уус тылы биэрэрэ эбитэй! Суонда сордоох биэс тылы да сатаан холбоон саҥарбат. Саҥарыан кэриэтин оҥорорун ордорор. Ону сорохтор ааргы, акаары дии саныыллар. Тылынан да тылыбыраабатар, кини көҥдөй көхсүн иһигэр тугу барытын буһара сылдьарын билбэттэр. Кинини оҕус курдук халыҥ тириилээх, балык курдук тымныы хааннаах дии саныыллар. Киһиэниттэн эрэ уйаҕас уйулҕа, киһиэниттэн эрэ итии хааннаах сыгынньах сүрэх киниэхэ баарын билбэттэр. Киһи билэр буоллаҕына, ону арай Кыыча билиэн сөп этэ. Кини эрэ. Баҕар, ону билэр буолан, хомойон, хоргутан, кэлэйэн, ити ытыы иһээхтиирэ буолуо. Барахсан бэҕэһээ киэһэ көрөөт моонньуттан кууһа түспүтэ ээ…
