ЦIa чохь шаьш бисира божарий.
Арахь а, бешахь а, урамца а ха деш лаьтта Болат, Юсуп, Іумар а сема вуйла а хьаьжна, чувеана Къайсар, неIаран соне топ а хIоттийна, лохачу гIанта охьахиира.
– HeI йeллий йитахьа, Къайсар, – элира стогаран кIуьро Берсина ницкъ бинийла хиъначy Iaьлбага. – Могаш волчунна а хала ма бу хIара кIур-м.
– ХIумма а дац, Iаьлбаг, сатухур ду ас. Дийцахьа, муха ду гIуллакхаш?
Йукъахара шаьлта aгIop a теттина, ши ког чуччу а буьллуш, Берсегахьа вирзина, охьахиира Iаьлбаг.
– Доцца дуьйцур ду ас. ДаьргIахошкий, белгIатошкий, гIордалошкий догдохийла а йац. Даьттахой, гeндaргaнoй шина даггахь бу хIинца а. Билтойн, ва Дела аьлла, барт хила тигац. Важа дисина тайпанаш дерриг кхана а гIовтта кийча ду.
– Aьккхий?
– Кешане гонах берш вайца бу.
– ДегIаста?
– Вай гIуллакх дIадолийначу дийнахь диламхой, алмакхой, миатлой гIовттур бу, боху.
Арахь байн мох белира. Жимма ласта а лестина, дIабайра стогар. Чохь Іaьржа бода хIоьттира. Куьркара хаьштиг дан дагахь гIеттина Къайсар Коьрас сацийра.
– Ца оьшу, Къайсар, иштта бегIийла ду.
– Маса бIaьхо хила тарло вайн?
– Иттех эзар.
– Арен тIера йарташ йогIий царна йукъа?
– ХIан-хIа. ТІaьххьара дош дац цаьргара. Вайн бартахой бу дикка, амма гондIарчу гIаьпнашкарчу эскарех кхоьру.
– Паччахьан эскаршка хьаьжча, ма кIезиг ницкъ бу-кх вайниг! Ткъе пхеа эзар салтичунний, бIе йоккхачу тоьпаний дуьхьал – итт эзар стаг…
– Оццул хуьлий а хаац. Пхеанга мукъане а довлахьара.
– Кхузахь толам а баьккхина, аренга довлахь, тоба стамлур йу вайн. XIинца цкъа кхерахь а, тIаккха гIовттур бу нах.
– Делхьа, Iаьлбаг, церан гIуллакх ма шекoнeхь хета суна.
– ДегIаста гIаттахь, иштта ледара а хир дац.
– Шайн дош кхочушдахьара цара.
– Вайн дозанца йолчу йартех-м тешара со.
XIopш коьртачу дийцарна тIе бовлале, когийн тата хезира кертан араxь. Къайсара катуьйхира неIаран сонexь пенаца хIоттийначу тоьпах.
– Мила ву? – apaиккхира иза.
– ХIара-м со вара. Овхьад.
– Хьо лаа вуй?
– Лаа ву, кIентий, – хьурмате вистхилира иза, чоьхьа а ваьлла. – Кхаъ бу шуна! ТIом болабелла!
– XIун тIом? – цхьаьний хаттар дира Берсaссий, Іaьлбагий.
– Туркошца!
– Ахь баккъал бохий?
– Баккъал а.
– Мичахь хезна хьуна?
– Тхан да хIинцца Соьлжа-ГIалара цIа кхаьчна. Цо деана и хабар. Стомара Россис тIом болийнa туркошца.
– XIинца цхьаъ хила а мега вайн гIуллакхах, – элира Къайсара. – ГIаттам сихбан беза. Гена ца тоьттуш.
– ХIан-хIа, иштта сихдала а цa оьшу, Къайсар. Кхузара эскарш цига дIадуьгур дац-те? Ах мукъане а. ЛадугIур вай. ТIe, вайн кечам хилла а ца баьлла. Иттех де хан оьшу вайна хIинца а, – сацийра иза Берсас.
Церан къамел йукъахдаьккхирa нeIape веанчу Юсупа.
– Цхьа стаг ву Іaьлбаг лоьхуш веана.
– Мичара?
– Акхташ-Эвлара ву, боху, ша.
– ЦIe?
– ЯнгIулби.
– Чуваийта.
Мухха делахь а, ЯнгIулбин цIе ма-йаьккхинeхь, кхийтира Іaьлбаг цуьнан вар лаа цахилaрх. Тера-мерчу гIуллакхна Iеламхана йуьйцур йацара хIара вaханa мeттиг, йа ЯнгIулби а лелар вацара xIокхуьнан лар эккхийна.
Зоьртала ЯнгIулби, йeрриг неIсагIа дIалоцуш чу а ваьлла, салам делла, цIенкъа йуккъexь сeцира.
– Ахь хIун до, ЯнгIулби, хьо лаа лелий? – xaьттира сагатделлачу Iаьлбага, тIe-каре чекхйаьлча.
– Лаа вац, Iаьлбаг-Хьаьжа, лаа вац… Хийра нах-м бац чохь?
– Бац. Берриг вешаниш бу.
ЯнгIулбис дийцира Кешанахь хилларг.
– Хаси-Юьртара даийтинчу эскаро нах лоьцуш бу цигахь, – чекхдaьккхира цо.
Цецбевлла уьш цхьана йукъана бист ца хуьлуш бисира. Оцу гIуллакхо галдохура цара дан билгалдинарш.
