Таайбараҥ - страница 5
– Руку! – кыһыытыгар биир баттаппыт баппаҕайын сулбу тардан ылла.
Арыгыһыттар аан дойдулара хабарҕаҕа турда да, аһыахха-таҥныахха наада. Сааһыран баран үлэни уларытар манан дьыала буолбатах. Оттон кини… киһитэ олох атын, үчүгэй. Киниэхэ бэлэх буолбут күндүттэн күндү киһитэ. Атын киһи дьоло иҥнибэт дииллэр даҕаны, дьиҥинэн, бу киһи эрдэттэн киниэнэ буолуохтаах этэ. Буола да сылдьыбыта. Эдэригэр оҕустаран мүччү туппут буруйугар сөбүн эрэйи көрбүтэ. Хата, бэлэм эллэммит киһиэхэ түбэһэн бу абыраннаҕын көр. Ол эрээри кини сэрэх. Эллэммит эбии эллэнэн туохха-туохха кубулуйуо биллибэт. Эр киһи саҕа эрэлэ суох бу аан дойдуга суох ини. Оттон кини суукканы-суукканан сүтэр. Өссө Саҥа дьыл чугаһаата. Инньэ гынан, бүтүн бырааһынньыгы бобуо дуо, буолуохтаах буолуо. Тоҕо кини куһаҕаны эрэ ыралыырый, ээ? Ол иһин киниэнэ куруук сатаммата буолаарай.
– Аня, ты что?
Дөйөн хаалбыты, хата, кэмигэр уһугуннардылар.
– Ты нормально себя чувствуешь?
Тараҕай быраас хаһан эрэ дьиҥнээх быраас этэ эбээт. Кими да эмтээбэт сиргэ үлэлээтэх буолан, күнү-дьылы бараан хамнас аахсан, идэтин ымпыгын-чымчыгын да умна быһыытыйда. Итирик дьону бэрэлииргэ Гиппократ андаҕара аахсыллыбат. Кини киһи быһыытынан куһаҕана суох, арыгыһыттар киниэхэ, оонньоон, ыарыһахтар. Лева эрэйдээх… Хас сыл бииргэ үлэлээтилэр, бэйэ-бэйэлэрин үөрэтиһэн, уруулуу курдук буолан хаалбыттар. Анна Афанасьевна, төһө да үспүйүөннээ, ити тараҕай уонна наһаа ис-киирбэх уол эйигин курдары көрүөхтүү туттар дии. Ол эрээри, кини эрэнгиэн-быраас буолбатах ээ. Дьахтар иһин эриэнин өтө көрүөх өрүөл төрүө илик ини. Хата, бэйэтин кинигэ курдук ааҕыан сөпкө дылы. Тараҕай чыпчааллаах аан дойдуга туох-туох суоҕай.
– Ты же голая тут бегала. Тебя еще на видео сняли, – тура сатаан, туораах саҕа нуучча кыыһын тылынан кыынньыы сатыыр.
Онто киниэхэ эрэ наадыйбат, өлөртөрөн бэйэтэ нэһиилэ истиэнэҕэ өйөнөн олороохтуур. Бэҕэһээ туох буолбутун ончу өйдөөбөт быһыылаах, мээнэнэн мэндээриччи көрөр.
– Что же вы, малолетки, с собой делаете?
Саатар, оҕотук дууһаны эмтии сатыахха буо, баҕар, туох эмит туһа тахсаарай. Атыттары иитэн-үөрэтэн да диэн, мастыйан бүппүт дьону баран. Ол эрээри бу дойдуга аараабыт эрэ арыгыһыт диэн буолбатах ини. Алҕаска түбэспиттэр да бааллар. Оттон сорохтор дьыалалара суут киэнин кэриэтэ халыҥ.
Анна Афанасьевна хас сыл манна үлэлээтэ – тириитэ халыҥаан туохха да кыһаллыа суох курдук. Арыгыһыттар, атыттар, кини тус олоҕуттан ыраах дьон. Кини киһитэ хааппыла да арыгыны испэт. Кини киһитэ… Кырдьык, киниэнэ. Инньэ сүүрбэччэ сыллааҕыта «миэнэ» диэни бэчээттээн турар. Төһө да атыттар апчарыйан сыһыта түспүттэрин иһин. Хата, тосту уларытан, киһи киһитэ гынан киниэхэ төнүннэрдэхтэрэ дии. Сүүрбэччэ сыллааҕы били уол дуу, билиҥҥитэ дуу – олох атын-атын хартыына. Киһи уларыйар да буолар эбит. Таах да, оннук киһи буолуом, маннык киһи буолуом диэн кулгааҕы манньытарын онон-манан өйдүүр. Истэн эрэ кэбистэҕэ. Оччолорго кини да тыалырба соҕус этэ. Кини да эҥини ыралаан байара. «Тирэсбээк» тирэҕэ буолан айахпын ииттэн абыраныам диэбит үһү дуо. Бэйэтин билиммит ахан кыыс этэ буоллаҕа. Кини баара суоҕа уон сэттэлээҕэ, кута-мата бэйэлээҕэ, бэйэтигэр эрэллээҕэ. Баҕар, барыта туолуо эбитэ буолуо. Иккиһин булсуспут ити киһитин таптаабатаҕа буоллар…
Хайа эрэ дьыбаан иччитин арбыыллара-ырыталлара Маайкаҕа наадалаах этэ. Кини өрөбүл уһунуттан чуҥкуйар үһү дуо – кини өрүтэ тыынарын төрүөтэ арыый атыҥҥа. Дьахтар дьахтара өтөн, Айыыдаҕа арыллыан баҕарар да, хайдах эрэ соһуччу дьолун харыстыы саныыр, көҥөнөр даҕаны. Дьоллоохтору сөбүлээбэттэр. Эрдээх Айыыда Маайканы аһынарын курдук аһына сырыттын ээ. Санаатыгар астык буолуо. Эҥин бэйэлээхтэри сыҥалыы, сыыттыы сатаан баран, көннөрү үөрэтэр эрэ.