Ӏуащхьэмахуэ, Махуэгъэпс - страница 20



Майе абы и гур кърегъакӏуэ. Къезыгъэлын имыӏэу, кӏуапӏи-жапӏи имыгъуэтыну къыщохъури, мэгужьей. Екӏуэкӏыу блыным кӏэрытщ шэнт цӏыкӏухэри, нэхъ дурэш дыдэм дэтым тотӏысхьэ, цыжьбанэ цӏыкӏуу зызэрегъапщхьэри. Зыри илъагъуркъым, зыри зэхихыркъым, зыми епсалъэркъым. Пщэдджыжьышхэр зэфӏэкӏмэ, щӏыбым щӏашынущи, абы щыгъуэм бэуэнущ и гум щызу. Зэпэзэву ягъэува шэнтхэм сабийр кърагъэтӏысэкӏри, Майе къыбгъурысхэр къыжьэхоуэ. Зыр и ӏэблэм, адрейр и лъакъуэм. Зыр щӏалэ цӏыкӏущ, адрейр хъыджэбз цӏыкӏущ. Ар ишэчын хуей зэрыхъум щхьэкӏэ и натӏэм пщӏэнтӏэпс къокӏуэ. Пщӏэнтӏэпсри хуэшэчынукъыми, и анэм кърита бэлътоку цӏыкӏур и жыпым кърехри, и натӏэмрэ и напэмрэ елъэщӏ.

«Майя умница, пришла с платочком!» – жи гъэсакӏуэм, абы гу къылъетэри. Напэмытхьэщӏу къашэхэм ярилъытри къыщытхъуауэ аращ, ауэ иджы Майе пщӏэнтӏэпсыр къожэх – и гугъу къамыщӏыхам нэхъыфӏт. И гур мэбампӏэ. «И гур мэбампӏэ» – мы псалъэхэр зэпкърихын фӏэфӏщ. Здыжиӏэм, и гур мэзагъэ, и кӏуэцӏкӏэ мэсабырыж, и нэкӏущхьэ къызэщӏэплъахэр мэупщӏыӏуж. Сабий гупыр шхапӏэмкӏэ яшэ. Шей ефэнщ. Нэгъуэщӏ зыри ишхыфынукъым. Гъэсакӏуэм залымыгъэкӏэ зыгуэр къригъэшхмэ, кърикӏутыжынкӏэ хъунущ. Гу къылъатакъым, ӏуэху къащӏакъым зэрымышхэм щхьэкӏэ. Гуфӏэнут, гуфӏэ и хьэлу щытамэ. Зэ щӏыбым щӏашарэт – аращ зыпэплъэр.

Гъэсакӏуэр куэдрэ яхэткъым, «фызэбгрымыж, фымызэрану фыджэгу» жери, адрей гупым я гъэсакӏуэм деж макӏуэ дэуэршэрыну. Хъыджэбз цӏыкӏухэм езым я джэгу яублэ, щӏалэ цӏыкӏухэм е хьэмбылу къагъуэтынщи зэпаплъыхьынщ, е сад пщӏантӏэм къыдэзэрыхьа хьэ хьэулейр кином щалъэгъуа Рекс ещхьу ягъэсэну хуежьэнщ.

Майе гупитӏми яхыхьэркъым. Майе и дэджэгуэгъур Мышщ. Ар нэхъ цӏыкӏухэм ящыщщ, ауэ абыхэм къахокӏри Майе деж къокӏуэ. Мыш цӏыкӏу илъэсищщ зэрыхъур, гъэсакӏуэхэм ящыщ зым и бынщ.

Хъыджэбз цӏыкӏухэр нэжэгужэщ, зэрызохьэ. Зыр уафэмкӏэ доплъей, и ӏэпэр пшэхэм хуеший: «Благъуэм Дыгъэр еубыд! Благъуэм Дыгъэр еубыд!» Абы зыпащӏыжу, адрейхэри мэкӏий: «Благъуэм Дыгъэр еубыд! Благъуэм Дыгъэр еубыд!»

Благъуэ. Дыгъэ. Майе игу къокӏыж нанэ и псысэр. Благъуэ… Дыгъэ… Иджы щӏалэ цӏыкӏухэри къахыхьэжауэ уафэм доплъей. Зым мурад ещӏ хъыджэбз цӏыкӏухэм къагупсысам нэхърэ нэхъыбэ езым хилъхьэну, мэкӏий:

– Благъуэм Дыгъэр иубыдыпэнурэ кӏыфӏ хъунущ! Зэи нэху хъужынукъым!

Зы хъыджэбз цӏыкӏу къыдожьу. «Кӏыфӏ хъунущ! Кӏыфӏыбзэ хъунущ!»

Майерэ Мыш цӏыкӏурэ лъэныкъуэкӏэ щытщ. Майе доплъейри, Благъуэр ӏупщӏу къелъагъу, нэхъ пэжу жыпӏэмэ, и нэгу къыщӏохьэ, иужькӏэ елъагъу уафэ джабэр зэриубыдар, дыгъэр зэрыщӏихъумар. Майе шынэркъым, ауэ дунейр кӏыфӏ хъуащи, мэкӏий. Зыри илъагъужыркъым, Мыш цӏыкӏу и ӏэпэр еутӏыпщри и макъым къызэрикӏкӏэ мэкӏий. Джэгуурэ къежьар я фӏэщ хъужри, шынэр къапкърыхьащи, сабийхэри зэщӏогъуагэ.

– Нобэ Майе сабийхэр игъэшынащ, благъуэ къэлъэтэнурэ псори фишхынущ яжриӏэри. Сабийхэр игъагъырти, пэш щхьэхуэ щӏэдгъэсащ, – Майе аргуэру пэш нэщӏ щӏыщӏагъэсам и щхьэусыгъуэу аращ гъэсакӏуэм къриӏуар. Улэ къэкӏуэжри анэшхуэр игъэкъуэншащ.

– Псысэ шынагъуэхэр жыбоӏэ, благъуэ щыӏэу и фӏэщ хъуащ, езыри шынэри, адрейхэри игъэшынэжащ…

– Псысэр дэ дыщыцӏыкӏуми къыджаӏэу щытащ, ди япэжкӏи щыӏащ, зыми зэран хуэхъуауи зэхэсхакъым, – зеухеиж гуащэм.

– Мыбы езэгъыркъым, плъагъуркъэ?

– Хьэуэ, тӏасэ, мыбы езым зыгуэр и лажьэщ, сэ къыстевмылъхьэ…

– Сыт и лажьэр?

– Уэри уолъагъу ар адрейхэм зэремыщхьыр.

– Ар уэ жыпӏэмэ, хамэм сыт жаӏэжынур?!

– Хамэм гу лъамытэ уи гугъэ абы? И адэм къыфӏолӏыкӏри аращ гъэсапӏэм щӏыфӏахар… И жагъуэ къащӏми, къэтщӏэну мыгъуэкъым – езым зыри къыджиӏэжыркъым.