Ⴕართული ლექსიკონი. Ⴒექსტის ადაპტაცია თანამედროვე მკითხველისათვის – Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე - страница 2
Ⴀკოლოთია საგალობელი, წესი, ანუ შედეგი საეკლესიოს ლოცჳსა.
Ⴀკრა – აკარა (Ⴉონცხი ნახე).
Ⴀკროსტიხი – (Ⴉიდურწერილობა ნახე).
Ⴀკუთა – მცირე თორნე, ანუ ქურასავით ქუაბის სადგამი.
Ⴀკუმი – არც მამალი, არც დედალი, გინა ქალაბიჭა.
Ⴀლაბასტრი – ქუა მარმარილოს უმჯობესი, რომელიც გაითლების ჭურჭლად.
Ⴀლაბულა – ჩალაბულა, ნოტიოთ სიმღურივე, ჩალითა და ბეწვით ნარევი.
Ⴀლაგი – გზა, ანუ კუალი, უალაგო ალაგას.
Ⴀლალო – ჰარალალო, მსოფლიოთ სიმღერის ჩასართავი, რომელიც გარდაუქმნიათ საეკლესიოს გალობისაგან ალლილუია, ვითა რუსული აჲ ლჲული, ლჲული, ამისივე ნაკვეთი არს ოროველი, ჰოროველო.
Ⴀლალი – ოლოლი.
Ⴀლამი – მომცრო დროშა, სპარსულად ალამ // ანუ ნიშანი რამე შუბთა ზედა და მისთანათა, ან ნაჭერი რისამე ნიშნად.
Ⴀლამდარი – მედროშე, ალანდარი.
Ⴀლანძვა – (ავლანზავ) ნაკვერცხალზედ შეგდება გამოსაცხობის პურისა ან მწვადისა საჩქაროდ, რომ გარედამ დაიწვას და შიგნიდამ უმი დარჩეს.
Ⴀლაო – ფქვილი დაწვიმული, რომელიც კარგად არ მოიზილება, არც გაღვივდება.
Ⴀლარვა – (ავლარავ) აქოქლვა, ერთმანერთზედ მიკერება ნაჭერთა გამოჭრილის ტანისამოსითა, რომელსაც შემდგომად დაედება სარჩული და დალიანდაგდება.
Ⴀლატა – ალა, საფქვილე ალა {წისქვილის საფქვილე კასრი.
Ⴀლაფი – ნაშოვარი საქონელი ჟამსა ბრძოლისასა.
Ⴀლაფობა – (ვალაფობ) აკლება, დატაცება, აფორიაქება.
Ⴀლაფი – მეფქვილე, ფქვილის მოფარდული.
Ⴀლაწოდა – უშვერად მაღალი.
Ⴀლდატი – ალქატი, ანუ.
Ⴀლერდი – (ბალ.) იონჯა, ნედლი ბალახი.
Ⴀლერსი – საამო სიტყვა, საამოვნო ლაპარაკი (ვუალერსებ, ვეალერსები) სიამოვნით შემთხვევა, შეტკბობა.
Ⴀლვა,ალვახაზი – პუნგია, მოდუღებული და დაზელილი თაფლი საჭმელად.
Ⴀლვისხე – სარო, კჳპაროზი.
Ⴀლთაფა – აბრაკი, წურწუმა.
Ⴀლი – ცეცხლის ნივთი ზეაღმავალი და მანათობელი.
Ⴀლი – მინდორთა და ტყეთა შინა ავი, მავნე, ქაჯი, (მდაბიონი ესრეთ ჰგონებენ და იმერნი უხმობენ ჭიმკად).
Ⴀლიზი – გამოუწვავი აგური.
Ⴀლიკაპი – დანდალი, ხის აღვირი.
Ⴀლიონი – დილის სინათლის გამოჩენა უწინარეს მზის ამოსლჳსა (Ⴃილასთან ნახე).
Ⴀლიოქოთი – არეულება, ამბოხება.
Ⴀლისარჩული – სუნნელი ბალახის ყუავილი, ზაფრანის მსგავსი, ძოწეულის საღებავი.
Ⴀლისფერი – წითელის ცეცხლის ალისფრად.
Ⴀლკაპი – ფარდა საკრავთა {საკრავის ფერდა – Ⴑაბას ლექსიკონი}.
Ⴀლმაგი,იალმაგი – საომარი სამოსელი, ჯაჭუთა გარეგან საცმელი.
Ⴀლმასი – თუალი პატიოსანი (Ⴀდამასი ნახე).
Ⴀლმაცერი – შეღმად ირიბი, ვითა გაშლილის თითების ცერი შეღმა დადგება.
Ⴀლმედად – მხარიღლივ.
Ⴀლმური – ცეცხლის ალი კუამლითურთ შავწითლად აღმავალი.
Ⴀლნება – ნახე Ⴘეალნება
Ⴀლო – ნახნავი მიწა მიზდად გუთნისდედისა, მეხრეთა, შებმულთა ხართა და სხ.
Ⴀლოვნება – ალოს მოხნვის დრო.
Ⴀლო – საბრი, ნაწვეთი სუნნელთა ბალახთა.
Ⴀლუბალი – ბალღოჯი.
Ⴀლქატი – მსუბუქი, მჩატე, დამშხალული.
Ⴀლღო – ნადირთაგან გრძნობა მონადირეთ მიპარვისა // კაცთაგან მიხდომა მომავლის განსაცდელისა.
Ⴀლყა – აბრეშუმის ძალი, ანუ მეტალლთ სიმი საკრავთათჳს // გარშემო დადგომილი ლაშქარი.
Ⴀლჩუ – ვეგის ზევითი გვერდი რაოდენვე ჩაღრმავებული, რომლისაც მეორეს გვერდს ჰქვიან თოხანი.
Ⴀმაგი – ზრუნვა, გულს მოდგინება, ვითარცა ამაგი და ჭირნახული.
Ⴀმალი – ანაზდად შიმშილით მიბნედა.
Ⴀმალი – ზურგით ტჳრთის მზიდავი მუშა.
Ⴀმანათი – ბერძულად საწინდარი // რუსულად მზევალი // ქართულად ანაბარი, ე.ი. ნივთი მიბარებული ან გაგზავნილი ვისთანმე.
Ⴀმაო – ცუდი, უქმი, ბედითი.
Ⴀმაოდ – ცუდად.
Ⴀმაოდ – მორწმუნე ცუდმორწმუნე, გარდამეტებით მჩემებელი ღვთის მსახურებისა, ანუ რეგუნულად დამჯერებელი სიცრუვისა.
Ⴀმაოება – დაუდგრომელობა, უხანობა საწუთროსი.
Ⴀმაოხრებელი – {ნახე Ⴀღოხრება}.
Ⴀმარად – მისს ნებაზედ, ანუ მისის იმედით, ვითარ დაშთომილი ღვთის ამარად, შენს ამარად.
Ⴀმართვა – (ავმართავ) აღმართება, მაღლა აწევა და დადგენა საჩინოდ.
Ⴀმარტა – ეშმის ქუა.
Ⴀმაღლება – (აღვამაღლებ, ავმაღლდები) მაღლა აწევა, ანუ ასლვა // დღესასწაული შემდგომად პასექისა მეორმოცესა დღესა მოსახსენებელად ხორცითა ზეცად Ⴕრისტესისა.