Ⴕართული ლექსიკონი. Ⴒექსტის ადაპტაცია თანამედროვე მკითხველისათვის – Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე - страница 27



 – (გარდავიხდი) ვალის მიცემა, უკუზღვა. // აღსრულება დღეობისა, შექცევისა, ლხინისა და ეგევითართა.

Ⴂარდახდევინება – (გარდავახდევინებ) პატიჟის მიხდა დანაშაულისა წილ.

Ⴂარდახდომა – (გარდავხდები) გარდახლტომა, გადარბენა. // ცხენიდამ ჩამოხდომა. // სჯულის გარდასლვა. // განვლა, თანა წარხდომა. // (გარდამხდების, თავს გარდამხდომია) შემთხვევა, გარდასავალი.

Ⴂარდახვევა – (გარდავახვევ) ზევიდამ დახვევა. // (გარდავუხვევ) გაბრუნება გზიდამ.

Ⴂარდახვეწა – (გარდავიხვეწები) გაქცევა, გარიდება, გასწრობა.

Ⴂარდიგარდმო – განზედ ანუ განრემზომ.

Ⴂარდმოდენა 

Ⴂარდმოზიდვა – (გარდმოვზიდავ) გარდმოტანა მრავალთა ერთის ადგილიდამ მეორემდე.

Ⴂარდმოტანა – .

Ⴂარდმოღება – (გარდმოვიღებ) გარდმოდგმა, გარდაღება, ჩამოღება.

Ⴂარდმოჩქერვა – (გარდმოსჩქერს) მაღალთა კლდეთაგან წყალთ გარმოდენა.

Ⴂარე – გარეთ, შინასგამო, შიგნიდამ.

Ⴂარეგან – გარედგან, გარედამ, გარეშე.

Ⴂარეგანი – გარეთის პირისა, გარეთი კერძო.

Ⴂარევა – (გავრევ, გავურევ) აღრევა, შერევა ერთი მეორეში.

Ⴂარეთ – კარზედ, გარეგან სახლისა.

Ⴂარეთუბანი – ქალაქის გარეთ შენობა.

Ⴂარეთხა – (ოთხფ.) ქურციკი, არჩვი, ჯიხვი, ჯერანი, ნიამორი და მისთანანი.

Ⴂარეკა – (გავრეკ) განდევნა მრავალთა, გალალვა.

Ⴂარემიქცევა – (გარემივაქცევ, გარემივიქცევი), გაბრუნება.

Ⴂარემოდგომა – (გარემოვადგები) გარშემოვლა, ანუ გარედამ დადგომა.

Ⴂარემოზღუდვა – (გარემოვზღუდავ) ზღუდის მოვლება გარეშემო.

Ⴂარემოს – გარეშემო, გარედამ მრგულივ.

Ⴂარემოქცევა – გარემიქცევა, გამოტრიალება, / გარემოქცევით წინაუკმო.

Ⴂარემოცვა – (გარემოვიცავ) გარემოდგომა, გარეშემოხვევა.

Ⴂარესკნელი – გარეთი, გარეგანი.

Ⴂარეტება – (გავარეტებ, გავრეტდები) ჟამად გონების დაკარგვა.

Ⴂარეული – ველური, მინდურისა; გაგარეულებული, გარეულად შექმნილი. // სხვაგნიდამ შემორეული შინაურებთან, ვითარ გარეული მამალი და სხ.

Ⴂარეშე – ზმნისზედა, გარეთ, გარედამ, გარეგან. // გარდა, კიდეგან.

Ⴂარეშე – ზედშესრული, მსოფლიო და არა საეკლესიო, ე.ი. არა შეწყნარებული ეკლესიისაგან, ვითარ წერილი ანუ მწერალი. // არა საზოგადო, კერძოობითი.

Ⴂარეშემო – გარემო, გარემოს, გარემოსი.

Ⴂარეშემოუწერელი – უსაზღურო, საზღუარდაუდებელი.

Ⴂარეშერტყმა – (გარეშევარტყამ) შემოკურა, შემოსა, შემოხვევა გარემო.

Ⴂარეშეცვა 

Ⴂარეცხა – (გავრეცხ) განბანა, ჭურჭელთა, სამოსელთა და სხ.

Ⴂარეწარი – მცონარი, წარმდები, უთაურად მოქმედი.

Ⴂარეწრობა 

Ⴂართვა – (გავრთავ, გავერთვი) საქმის გამოკიდება.

Ⴂართმევა – (გავართმევ, გავირთმევ სისლხსა) გამოშვება (ნახე გახსნა).

Ⴂართხმა – (გავართხამ, გავირთხამ) (ნახე Ⴂანრთხმა). // (გაერთხმის) შიგ გაჯდომა, გავარდნა.

Ⴂარი – გარეგანი, გარეშე.

Ⴂარიგება – (გავარიგებ) განგება, რიგის მიცემა. // საქმის გარიგება, აღსრულება.

Ⴂარიელი – (მფრ.).

Ⴂარინდებული – ტკივილთა და სენთაგან მოუძლურებული ან გასტერებული.

Ⴂარიჟრაჟი – განთიადი (ნახე Ⴃილასთან).

Ⴂარკვევა – (გავარკვევ) გარჩევა, გაგება, გამოცნობა.

Ⴂარნა – (კავშირი) მაგრამ. // (ზმნისზედა) გარდა, გარეშე.

Ⴂარსი – აფსკა, თხელი კანი, ვითა კვერცხის ნაჭუჭსა და ცილას შუა, ანუ ხახვსა შინა, ნიორსა და მისთანათა (ნახე Ⴕერქი), [თუალის გარსი].

Ⴂარუჯვა – (გავრუჯავ, გაირიჯვის) ცეცხლზედ შეტუსვა (ნახე Ⴐუჯვა).

Ⴂარღვევა – (გავარღვევ, გაირღვევის) ნაკერთა ძაფების დაჭრა და გაშორება. // შენობაში მცირედ გამოქცევა.

Ⴂარჩევა – (გავარჩევ, გავირჩევი) გარკვევა, განრჩევა, დარჩევა.

Ⴂარჯა – (გავრჯი, გავირჯები) თავდადებით შრომა; (ნუ გაირჯებით).

Ⴂასაგნვა – (გავსაგნავ) ვარჯისი საგანსა ზედა სროლითა.

Ⴂასავალი – ნახე გავლა/

Ⴂასათხოვარი – ქალი მოსწრებული საქმროდ.

Ⴂასამართავი – გამართვის მოქენე.

Ⴂასამართლება 

Ⴂასამრჯელო – შრომის ფასი.

Ⴂასანთლვა – (გავსანთლავ) სანთლის წასმა.

Ⴂასატეხი – რაჲცა შესაძლო არს გატეხად.

Ⴂასაღები – მოკლონთა კლიტე, რომლითაც გაიღება დაკეტილი, ანუ მოსამართავი საჟამოთა და მისთანათ.