Дойду ахтылҕана - страница 16



– Өлөрөн баран өлүөххэ…
Синэ биир! – Кыыллыы санаа.
Киэҥиэн халааннаах Өлүөнэ –
Көстүбэт нөҥүө мыраан.
Ким да суох кытылга.
Арай
Үөскэ долгун айманар…
Колхоз тэрийэ Ньукулай
Тыынан уҥуор анньынар.
Эмискэ саа тыаһа… иккис…
Ньукулай өйдүүр:
«Кытаат,
Партизан, күүскэ эрдэн ис.
Өстөөх өһүөннүүр буолбаат?»
Эрдиитин булгу ыттылар,
Илиитин бааһыртылар,
Дорҕоонноох сүнньүөх буулдьалар
Тыыны да алдьаттылар…
Эрдиитэ суох тыы долгуҥҥа
Батыллар… Ууну баһар…
Ньукулай тымныы далайга
Аҥаар илиилээх хаалар.
Иҥсэлээх буулдьа дьэ арай
Өр кинини батыһар…
Долгун быыһыгар Ньукулай
Көстүбэт буолар…
– Аһаай!
Өлөрдүбүт! – диэн өстөөхтөр
Өрөгөйдүү куоталлар…
Киэһэ кистээн өтөхтөрүгэр
Көрдөөх остуол тардаллар.
Ким да билбэт ол киһи
Хайтах уҥуор тиийбитин,
Арай билэллэр ол киэһэ
Колхоһун тэрийбитин.
«Өлүөнэ бэйэтэ чахчы
Ньукулайы сүкпүтэ,
Уҥуор таһааран кумахха
Уурта!» – диэн номох этэр.
«Ууга тимирбэт, уот сиэбэт
Уолан киһи» диэн арай
Норуот номоҕо үөскээбит
Төрдө ити буолаарай?!
Ол бэйэтэ, сыл-хаар моҥоон,
Оҕонньор аатырдаҕа,
Олорбут дохсун олоҕо
Остуоруйа буоллаҕа.
Сыллар да сыллар!
Ыар сыллар
Ынчыктата ардыгар
Ыардык тайанан аастылар
Кини сааһырбыт санныгар…
Сыллар, санаалар, түбүктэр
Сатамматах күүстээхтэр,
Оҕонньорбун дэммэт арай
Аҕыс уоннаах Ньукулай.
Аҕыс уон сыл кыстык хаарын
Ким кыайан күрдьүө баарай!
Чахчы бааччы кырдьыбыт
Биһиги Ньукулайбыт.

ЭЙЭЛЭЭХ КУОРАТ

(1955–1958)

ИЙЭ ДОЙДУМ
Олох охсуулаах суолугар
Уолум мунаара сылдьыа диэн
Харысхастаах санаатыгар
Төрөөбүт дойдум, мин ийэм,
Хотугу халлаан чолбонун,
Кремль рубин сулуһун
Мин аартыкпар умаппыт.
Төрөөбүт ыырбыттан тэйэн,
Арахсан аттанар суолбар
Ийэ дойдум миигин эрэнэ
Ыраах атаарар чааһыгар
Буспут моонньоҕон хараҕынан,
Таптыыр амарах хараҕынан
Сайыһа көрөн хаалар.
Оттон мин улахан суолу
Тобулан айанныыр күммэр
Улуу дойдум миигин, уолун,
Күчүмэҕэйи көрсөр күммэр
Күөгэйэр алаас хатыҥын
Күөх сэбирдэх былаатынан
Далбаатыы, алгыы хаалар.
Ырар, сылайар, ычахтыыр
Сындалҕаннаах ыар күннэрбэр,
Хараастар, ытыыр, ынчыктыыр
Мин кыһалҕалаах күннэрбэр
Күөрэгэй дьоллоох ырыатын
Көмүс чуораан кылыһаҕын
Күйгүөрүнэн көччүтэр.
Оттон мин тоҥу тобулан
Дойдубар туһалыыр күммэр
Биитэр булбатаҕы булан
Бар дьоммор хайҕанар күммэр
Халлаан сырдык кустугунан,
Сир симэҕин чулуутунан
Уолун киэн тутта уруйдуур.
Олох охсуулаах суолугар
Уолум мунаара сылдьыа диэн
Харысхастаах санаатыгар
Төрөөбүт дойдум, мин ийэм,
Хотугу халлаан чолбонун,
Кремль сырдык сулуһун
Мин аартыкпар уматар.
КЫһЫННААХ КЫРААЙБАР
Сайыҥҥы быйаҥнаах алааһыҥ,
Кыһыҥҥы ыарахан көмнөҕүҥ…
Төрөөбүт чысхааннаах алаһам,
Ыраахтан эн тупсан көстөҕүн.
Кырынаас сонноммут курдуктар
Кырыаны таҥныбыт хатыҥнар,
Чуумпуран, налыйан турбуттар
Чоҥкуйбут чараҥмар мустаннар.
Күөх солко таһынан бэсчээннэр
Үллэккэй саҥыйах кэппиттэр,
Халысхан хайыһар миинэннэр
Халдьыаны таҥнары тэппиттэр.
Ол ыраас, ол сылаас сыа хаарга
Умсаннар улардар хоноллор,
Кистэлэҥ симилэх сыбарга
Кирийбит куобахтар тоҥмоттор.
Көҥүскэ, тиит төргүү мутугар
Күөх тииҥнэр ичигэс дьиэлээхтэр.
Ханнатын билбэтим, дойдубар
Эһэлэр иһийэр сирдээхтэр.
Санаабар саһылы сойуолаан

Если вам понравилась книга, поддержите автора, купив полную версию по ссылке ниже.

Продолжить чтение