Ӏуащхьэмахуэ, Махуэгъэпс - страница 13

Дысэ и лъапсэр фаджэлыджэ хъуащ: пщӏантӏэр ежьужьым зэщӏищтэжащ, хадэм хисэшхуэ щыӏэкъым, хисэ тӏэкӏури шыудзым етхьэлэж. Улэ къэкӏуэжамэ, дэнэкӏи зедз, псори игъэтэмэмынут, ауэ и кӏуэжыгъуэр псынщӏэу къос, Пагуэ шыгур къегъакӏуэри ирегъэшэж, е колхоз УАЗикыр къыӏихыфмэ, нэхъ псынщӏэххэу къыкӏэлъегъэс.

– Мы сабийр абы умышэ, – Улэ щэхуу Пагуэ йолъэӏу.

– Ар абы ишэнущ, – жи езы Майе.

– Уэ зыри къоупщӏакъым, – хъыджэбз цӏыкӏум и псэлъэкӏэр зэрызэтемыувэм анэр нэхъри егъэнэщхъей. Майе фӏэфӏщ адэм зыщӏыпӏэ ишэну мурад зэрищӏар,

дэнэми едэ, ишэ закъуэмэ.

– Мыр хуапэ, – жи Пагуэ.

– Мыр хуапэ, – жаӏар жеӏэж Майи, анэм зыхуигъэзауэ.

– Хэт «мырыр»? Сыт «мыр» жыхуэпӏэр?! – Улэ къыщетхъ, хуэмейуэ и сабийр зэрырашажьэри а сабийм и псэлъэкӏэр зэрымыхъури хузэхыхьэжауэ. Ауэ хъыджэбз цӏыкӏум езым деж мыхъумыщӏагъэ лъэпкъ щилъагъужыркъым, жиӏэми дагъуэ иӏэу къыгурыӏуэркъым.

– Мыр хуапэ бжесӏа?! – и макъым зрегъэӏэт Пагуэ.

– Мыр хуапэ бжесӏа? – щэху цӏыкӏуу жеӏэж Майе. Улэ зыри и гум темыхуэжу щӏокӏ. Пагуэ сабий щыгъын къабзэ зэтелъыр къищтэри гъуэлъыпӏэм кърикӏутащ:

– Майе, «сыхуапэ» жыӏэ, «сы-хуа-пэ». Уи анэр умыгъэбампӏэу, тэмэму псалъэ. Иӏэ, узыхуейр къыхэх мыбыхэми зыхуапэ.

Майе и адэм йоплъри щэху цӏыкӏуу жеӏэ:

– Зыхуапэ…

Самэу зэтелъ щыгъынхэм зыгуэрхэр къыхех, хуэмурэ щетӏагъэ, ауэ щӏыӏунэхэм щынэсым, хуэпхэркъыми, гъынанэу щӏедзэ. Лӏыр щӏокӏри фызыр тригъэужыну похьэ:

– Зыри къэхъунукъым здэсшэмэ, махуитӏ-щы дыщыӏэнщи дыкъехыжынщ. Ди анэри къесшэхыжынущ.

Уедауэкӏэ Пагуэ зыри къызэрыпумыхынур Улэ къыгуроӏуэ. Майе зэпеплъыхьри, и макъыр зэтриубыдэжауэ:

– Хъунукъым абы щитӏэгъахэр, хузэсхъуэкӏыжынщ, – жи.

Майе щӏэрыщӏэу ихуапэри, зрикъузылӏауэ тӏэкӏурэ иӏыгъащ. Хъыджэбз цӏыкӏум и ӏэблитӏыр гуэлъщ, ӏэплӏэ сыт хэмыту, и нитӏым гуфӏи нэщхъеягъуи къыщӏихыркъым. Щӏэкӏыну хуейщи, тӏэкӏу къытреӏэтыкӏ, армыхъумэ и анэм зыкӏи къегуэпэкӏыркъым.

Щыгъын лей хузэрылъхьэн хуейщ, унэм зэрыщӏэтын вакъэ щаби щӏыгъуу. Бжэщхьэӏум чы матэ тетщ, шхын гуэрхэр изу илъщ, и щхьэр щхьэщыпхыкӏыжащ, зы хъуржынышхуи бгъурытщ. Улэ унэм илъ шхыныпхъэм щысхьакъым, и пщыкъуэмрэ и гуащэмрэ я деж ирегъашэ. Тхьэм ещӏэ адрейми ӏыхьэ хухахынуми – Татианэщ зэгупсысыр. Сыт ищӏэн Улэ, абы ипӏри Пагуэ и бынщ.

Куэбжэпэм «Волгэ» хужь къыӏулъэдащ. Рулым дэсыр къикӏри чы матэри хъуржынышхуэри багажникым иригъэзэгъащ. Майе и щыгъынхэр зэрылъыр, зэрыджэгу гуащэр абы щхьэщысыжу, езым къыбгъурылъу фӏэкӏа идакъым. И анэм ӏэплӏэ, ба къыхуищӏащи, езым и напэр елъэщӏыж. Анэр и гъусэу зэримытӏысхьэри къыфӏэӏуэхукъым, зыщӏыпӏэ кӏуэмэ, аращ зыхуейр.

Адэр шофёрым бгъурысу, лӏитӏым я щӏыбагъым Майе къыдэсу йожьэхэр. Анэр гъуэгу сабэр къэзыгъэхъея маршынэм кӏэлъоплъ. Дапхуэдизу гугъу демыхьми, хъыджэбз цӏыкӏум и зыужьыкӏэм зыри хухэлъхьэркъым. Щӏохъуэпс сабий псоми яхэгъуащэ ищӏыну. Гъунэгъу хъыджэбз цӏыкӏухэр къыхуишэрти, унэрами пщӏантӏэрами, зыхуейм щигъэджэгурт, и пхъум и гуащэхэри хуит яхуищӏат. Майе абы щыгъуэми джэгуэгъуу къыхуашахэм тӏэкӏу яхэплъэрт, яхэтти, гунэс зэрыщымыхъуар нэрылъагъуу къахэкӏыжырт. А здишэм дауэ ар зэрыщыӏэфынур?

– Тыншу ущыс, гуащэ цӏыкӏу? – лӏы мыцӏыхур сабийм хуоплъэкӏ, мор еплъыркъым, жэуапи иритыркъым.

– Хэт деж дыздэкӏуэр, Майе? – Пагуэ и пхъум йоупщӏ, зыгуэр жригъыӏэу зэрымыбзагуэр лӏы хамэм иригъэлъагъун щхьэкӏэ.

Адэри жэуапыншэ мэхъу, ауэ Майе здэкӏуэр ещӏэ: Тӏыаузым.

– Нанэ деж докӏуэ, аракъэ, Майе? Нанэ уигу къэкӏа? – Пагуэ фӏэфӏкъым и быным дыгуэмыжьафэ къытеуэнкӏэ зэрыхъунур, аращи, зыфӏимыгъэӏуэху хуэдэурэ сабийр псалъэмакъым хишэну йолӏалӏэ.