Ⴕართული ლექსიკონი. Ⴒექსტის ადაპტაცია თანამედროვე მკითხველისათვის – Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე - страница 6



Ⴀსარი – დინარის მეოცედი წონა ვეცხლისა, ანუ დანგი (ნახე Ⴑაწონთან).

Ⴀსე, ასრე – ესრეთ, так, ასეთი ესრეთი.

Ⴀსთაკვი – დუმიანი დიდი კიბო.

Ⴀსიდა – მიმინოს ჰგავს, ღამით ხედავს, ამისთჳს ღამურად უხმობენ, ზოგგან ყარყატი სწერია.

Ⴀსისთავა – .

Ⴀსისთავი – უხუცესი ასთა ზედა.

[Ⴀსკეცი – ასკეცი შვენება მოემატება.]

Ⴀსკილი – ველური ვარდი.

Ⴀსლი – არაბულად ნამდვილი.

Ⴀსლი – აჭარა, აჭარული ბრინჯი.

Ⴀსმენაკი – ნადირთ შესაპყრობი მახე (იხილე Ⴁადესთან).

Ⴀსო – წევრი, ნასხამი გუამისა // თჳთოეული კერძო წერილისა.

Ⴀსომთავრული ან მრგულოვანი – დიდრონი ასოები.

Ⴀსპარეზი – სტადიონი ან სარბიელი // მეიდანი, სათამაშო ადგილი, ანუ მინდორი.

Ⴀსპარეზობა – თამაშობა ასპარეზზედ, რბოლა, ჭენება და სხ. (ნახე Ⴇამაშობა).

Ⴀსპიროსი – აფროდიტი (ნახე Ⴚთომილთან).

Ⴀსპიტი – გველი ფრიად გესლიანი.

Ⴀსპიტი – შავი ქუა ფილაქანი, დარქმეული იაშმისა ან იასპის ფერისაგან.

Ⴀსრე – ნახე ასე.

Ⴀსტამი – ტარიანი ფართო რკინა ცომის ასაფხეკი, скобка.

Ⴀსულეპა – ათქულეფა

Ⴀსული – შვილი ქალი (ნახე Ⴉაცთან).

Ⴀსური – ასურელი. Ⴀსურეთი, Ⴀსურასთანი, Ⴑირია.

Ⴀსფალტოსი – შავი კუპრი.

Ⴀსხმა(ავასხამ) – მაღლა აყვანა მრავალთა // მძივთ აგება ძაფზედ (ნახე Ⴑხმა).

Ⴀტამი —

Ⴀტანა(ავიტან) – მაღლა აზიდვა.

Ⴀტაცება (ავიტაცებ) – ძალად ანუ საჩქაროდ აღება.

Ⴀტაცებული – გასტერებული ანაზდის სიხარულით ან შიშით.

Ⴀტეხა(ავსტეხ) – აგლეჯა // აღძრვა, აღზრზინება // (ავიტეხ) დაჟინება.

Ⴀტკრეცა – (აიტკრიცება) მცირედ ალანძღვა, გაწითლება.

Ⴀტკრეცილი – წამოწითლებული.

Ⴀტლასი – ფარჩა აბრეშუმისა.

Ⴀტლასი – წიგნი ღეოღრაფიულთა კარტათა.

Ⴀტმოსფერა —

Ⴀუარებელი – თქმად შეუძლებელი // უთუალავი.

Ⴀუგი – სარცხჳნელი, საკდემელი სიტყვა ან საქმე.

Ⴀუგიანი – სააუგო, სასირცხვილო.

Ⴀუზი – ავაზანი.

Ⴀურზაური – შეუპოვარი, თავხედური, ლაღური.

Ⴀუშტარი – ოსტიგანი, სასმელ-საჭმელთ მნე.

Ⴀუცილებელი – მიუცილებელი, თანაწარუვალი, თანაწარუხდომელი.

Ⴀფაური – ერთგუარი სალესავი (ნახე Ⴑასრევთან).

Ⴀფთარი —

Ⴀფთექა —

Ⴀფთი – მახვილი ფართო პირიანი და ტარგრძელი.

Ⴀფთიონი,აფქიონი – ტიმონი ნახე.

Ⴀფოლხვება – მოშვება, მოდუნება.

Ⴀფორიაქება(ავიფორიაქებ) – აკლება, აოხრება.

Ⴀფრა – ნავთ იალქანი, აფრის ქსელი იგივე.

Ⴀფრაკი – პირმრუდე ფიცარი.

Ⴀფროდიტი – ნახე Ⴚთომილთან.

Ⴀფსინთი – აბზინდა.

Ⴀფსკა – ფრიად თხელი კანი (Ⴕერქტან ნახე).

Ⴀფუტკნვა – (ავფუტკნი) არევა, აქოთება.

Ⴀფხურა – ნახე Ⴀღფხურა.

Ⴀქ,აქა – ამ ადგილას, ესე ეკუთნვის პირველსა პირსა, ხოლო მეორესა – მანდა და მესამესა – იქ, იქი, მუნ.

Ⴀქამომდე – ამ ადგილად, ანუ ჟამადმდე.

Ⴀქავება,აქავლება (აჰქავა, აჰკავდების) – აშლა ქავილისა ანუ ფხანისა.

Ⴀქანდაზი – ფითხი, ცეცხლის ასაღები ასტამი ან პატარა ნიჩაბი.

Ⴀქატი – აღატი (ნახე Ⴑპეკალი).

Ⴀქეთ – ჩემკერძო; აქეთი ამიერი.

Ⴀქიმი – მკურნალი.

Ⴀქლემი – ცხოველსა ამას ახტასა ლოინი და ნარი, ხრდალსა – ჯამა, შვილსა მცირესა – კოზაკი, მოდიდოსა – დუკტი.

Ⴀქმა – (ავიქუამ, ავექმი) ნახე Ⴀღქმა.

Ⴀქოთება – (ავაქოთებ) აფუტკნვა, არევა, აშლა.

Ⴀქოლვა – (ავჰქოლავ) ქვით ამოშენება, ამოქოლვა.

Ⴀქოქლვა – (ავჰქოქლავ) ალავრა ან საჩქაროდ ერთმანერთზედ მიკერება საკერავის ნაჭერთ რიგზედ მოსაყვანად.

Ⴀქცევა – (ავაქცევ) არღვევა, მაღლა შექცევა // (ავუქცევ) გზის დაგდება.

Ⴀღალი – ბაკი.

Ⴀღალმა – ანდრიანტი.

Ⴀღაპი – სიყუარული, მეგობრობა, ძველთა ქრისტეანეთაგან შემოღებული პურობა ეკლესიის კარზედ მოსახსენებელად მიცუალებულთა, რომლისათჳს უცოდებიათ აღაპი.

Ⴀღარ,აღარა – (ნახე Ⴀრღა).

Ⴀღატი,აღათი აქატი – ქუა აყიყი.

Ⴀღაჯი – ერთი საათის სავალი (Ⴋილი ნახე).

Ⴀღბეჭდვა – (აღვბეჭდავ) ბეჭდის დასმა // მირონის ცხება.

Ⴀღბორგება – (აღვაბორგებ, აღვბორგნები) აღშფოთება.

Ⴀღგება – (აღვაგებ) აშენება.

Ⴀღგვა – (აღვგავ, აღვგჳ) ანიავება.

Ⴀღგზება – (აღვაგზებ, აღვეგზნები) ანთება, აპრიალება.

Ⴀღდაჭი – ალდატი, ბიცი.