Ⴀრ მოვბრუნდე, მომიგლოვე, მიტირე და მივაგლახე.
«Ⴋაშინღა ჰკადრე მეფესა არ საქმე სასურვალია,
Ⴀცნობე ჩემი სიკვდილი, – იყავ მართ ვითა მთრვალია, —
Ⴋიჰხვდა-თქო საქმე, რომელი ყოვლთათვის გარდუვალია.
Ⴂლახაკთა მიეც საჭურჭლე, ოქრო, ვერცხლი და რვალია.
«Ⴋაშინ უფრო მომეხმარე, ამისგანცა უფრო მხნედ-რე,
Ⴌუთუ ადრე დამივიწყო? Ⴋახსენებდე ზედა-ზედ-რე!
Ⴋეტად კარგად დამიურვე, სული ჩემი შეივედრე,
Ⴆრდანი ჩემნი მოიგონენ, გული შენი მოიმდედრე».
Ⴐა მონამან მოისმინა, გაუკვირდა, შეეზარა,
Ⴇვალთათ ვითა მარგალიტი ცრემლი ცხელი გარდმოყარა,
Ⴋოახსენა: «Ⴓშენომან გულმან რამცა გაიხარა!
Ⴅიცი, რომე არ დასდგები, მაგას გიშლი ამად არა.
«Ⴙემად ნაცვლად დაგაგდებო», – ესე სიტყვა ვით მიბრძანე?
Ⴐაგვარა ვქმნა პატრონობა? Ⴐამც გიფერე, რამც გიგვანე?
Ⴘენ მარტოსა გიგონებდე, მემცა მიწა ვიაკვანე!
Ⴑჯობს ორნივე გავიპარნეთ, წამოგყვები, წამიტანე!»
Ⴗმამან უთხრა: «Ⴋომისმინე, მართლად გითხრობ, არა ჭრელად:
Ⴐა მიჯნური ველთა რბოდეს, მარტო უნდა გასაჭრელად.
Ⴋარგალიტი არვის მიჰხვდეს უსასყიდლოდ, უვაჭრელად,
Ⴉაცი ცრუ და მოღალატე ხამს ლახვრითა დასაჭრელად.
«Ⴅისმცა ვუთხარ ხვაშიადი? Ⴘენგან კიდე არვინ ვარგა,
Ⴓშენოსა პატრონობა ვის მივანდო, ვინ იქმს კარგა?
Ⴑანაპირო გაამაგრე, მტერმან ახლოს ვერ იბარგა,
Ⴉვლა ნუთუმცა შემოვიქეც, Ⴖმერთმან სრულად არ დამკარგა.
«Ⴔათერაკი სწორად მოჰკლავს, ერთი იყოს, თუნდა ასი;
Ⴋარტოობა ვერას მიზამს, მცავს თუ ცისა ძალთა დასი;
Ⴀქათ სამ წელ არ მოვიდე, მაშინ გმართებს გლოვა, ფლასი;
Ⴜიგნსა მოგცემ, გმორჩილობდენ, ვინცა იყოს ჩემი ხასი».
Ⴜიგნი Ⴀვთანდილისა
თავის ყმათა თანა
Ⴃაწერა, თუ: «Ⴙემნო ყმანო, გამზრდელნო და ზოგნო ზრდილნო,
Ⴄრთგულნო და მისანდონო, ამას ზედა გამოცდილნო,
Ⴇქვენ ჩემისა საწადლისა მიდგომილნო, ვითა ჩრდილნო,
Ⴜიგნი ჩემი მოისმინეთ, ყოვლნო, ერთგან შემოყრილნო!
«Ⴋიწაცა თქვენი Ⴀვთანდილ, ისმინეთ, გიწერ მე რასა:
Ⴇვით ვიქმ ხელითა ჩემითა ამა წიგნისა წერასა,
Ⴚოტასა ხანსა ვარჩივე გაჭრა სმასა და მღერასა,
Ⴎურად და საჭმლად მივენდევ ჩემსა მშვილდსა და ცერასა.
«Ⴑაქმე რამე მიც თავისა ზე სადმე გარდსახვეწელი,
Ⴃავყო მარტოდ და ღარიბად ესე წლეული მე წელი,
Ⴂემუდარები ამისთვის, ვარ თქვენი შემომხვეწელი,
Ⴋე დამახვედროთ სამეფო მტერთაგან დაულეწელი.
Ⴋე შერმადინ დამიგდია, ჩემად კერძად პატრონობდეს,
Ⴑიკვდილსა და სიცოცხლესა სადამდისცა ჩემსა სცნობდეს,
Ⴗოვლთა მზეებრ მოგეფინოს, ვარდს არ ზრვიდეს, არ აჭნობდეს,
Ⴘემცოდესა ყველაკასა ვითა ცვილსა დაადნობდეს
Ⴇქვენცა იცით, გამიზრდია, ვითა ძმა და ვითა შვილი.
Ⴀმას ასრე ჰმორჩილობდით, არს ვითამცა Ⴀვთანდილი,
Ⴁუკსა იკრას, აქმნევინეთ ყოვლი საქმე, ჩემგან ქმნილი;
Ⴋე თუ დრომდის არ მოვიდე, გლოვა გმართებს, არ სიცილი».
Ⴄსე წიგნი გაასრულა წყლიანმან და სიტყვა-ნაზმა,
Ⴜელთა ოქრო შემოირტყა, საღარიბოდ მოეკაზმა,
Ⴁრძანა: «Ⴋინდორს შევჯდებიო», ლაშქარიცა დაერაზმა;
Ⴋასვე წამსა წამოვიდა, შინა ხანი არა დაზმა.
Ⴁრძანა: «Ⴜადით ყველაკაი, აქა მომხრედ არვინ მინა».
Ⴋონებიცა მოიშორვა, თავი გაითავისწინა,
Ⴋარტო გარე შემობრუნდა, შამბი შიგან გაირბინა,
Ⴋიწყივ მისად საგონებლად მისი მკლველი Ⴇინათინ ა.
Ⴈგი ველი გაირბინა, ლაშქართაგან გაეკიდა.
Ⴅინმცა ნახა სულიერმან, ანუ ვინმცა გაეკიდა?
Ⴅის მახვილი ვერას ავნებს, მისი მკლავი გაეკიდა,
Ⴋისგან ტვირთი კაეშნისა ტვირთად ვარგად გაეკიდა.
Ⴐა ლაშქართა ინადირეს და პატრონი მოითვალეს,
Ⴈგი პირ-მზე ვეღარ პოვეს, პირი მათი იფერმკრთალეს,
Ⴋათსა დიდსა სიხარულსა სამძიმარი ანაცვალეს,
Ⴗოვლგან რბოდეს საძებარად, ვინცა იყო უცხენმალეს.
«Ⴖმერთი, ლომო, შენად ნაცვლად სხვასა ვისცა დანერგვიდეს!»
Ⴃარბოდეს და სხვაგნით სხვათა მოამბეთა მოასხმიდეს;
Ⴅეღარა ცნეს მისი საქმე, გაიარა აქათ კიდეს,
Ⴋისნი სპანი გულ-მოკლულნი ცრემლსა ცხელსა გარდმოჰყრიდეს
Ⴘერმადინ ერთგან შეყარნა ხასნი და დიდებულები,
Ⴓჩვენა იგი უსტარი, ამბავი მისი თქმულები.
