Дойду ахтылҕана - страница 7



Кининэн эн дьолгун кэпсиигин.
Ол иһин хойукку эн сиэниҥ
Өйдүөҕэ ол ырыаҥ кэрэтин.
Өйдөөтүн. Олоорпут биһиги
Сарсыҥҥы дьол иһин охсуһа,
Өлөртөн, тиллэртэн кырдьыгы
Ордорон оҕолуур туһугар.

АЙМАХ ДЬОНУМ

(1949–1954)

ПАРТИЯ ТУһУНАН ЫРЫА
Күөх мыраан күлүгэ аларга түһүүтэ
Өлүөнэ чэлгийэр биэрэгэр,
Колхозтаах хочоҕо, бу дьоллоох дойдуга
Өрүүтүн биир ырыа дьиэрэйэр.
Сүрэхтэн тахсаллар ол ырыа тыллара,
Ырыаҕа партия туойуллар.
Аан дойду билбэтэх махтала, таптала
Этиллэр ол ырыа тылыгар:
– Уйгулаах олоххо, бу дьолго, көҥүлгэ
Коммунист партия тиэрпитэ,
Баттанан олорбут сахаҕа, эбээҥҥэ
Кэхтибэт кэскили биэрбитэ.
– Туойуоҕуҥ, сахалар, кыайыыттан кыайыыга
Тиэрдээччи партия сирдьити,
Мэһэйтэн иҥнибэт, ыардартан чаҕыйбат
Коммунист дуулаҕа кэккэтин.
Кылбаарар кыыс кэрэ Өлүөнэм биэрэгэр
Ол ырыа сатарыы дуорайар.
Колхозтаах хочобор ол көҥүл сахалар
Партия сирдьити туойаллар.
НУУЧЧАЛЫЫ МИН БИЛИИМ
Я русский бы выучил только за то,
что им разговаривал Ленин.
В. Маяковский
Мин сахабын.
Мин ырыам
Сахалыы
Сатарыыр,
Баай тыл – мин тылым,
Ол эрээри ардыгар…
(Ардыгар, атастар)
Дьадайар,
Тардыастыыр.
Оччоҕо дууһабар
Оргуйар санаабын
Нууччалыы тобулан,
Толорон туойабын,
Нууччалыы
Баай тыллаах буоламмын.
Долгуйбут дууһабар
Нууччалыы чочуллан
Номоҕон дорҕооттор
Тохтоллор,
Сахалыы
Сатарыыр туһугар!
Мин ырыам
Сахалыы
Сатарыыр,
Нууччалыы
Мин тыллаах буоламмын,
Аан дойду үөрэҕин,
Аан дойду талаһар баҕатын
Барытын истэбин,
Барытын билэбин,
Нууччалыы
Тыл баайдаах буоламмын.
Нууччалыы
Саҥарар буоламмын,
Доҕордуу дьоннордуун,
Негрдиин, маврдыын –
Сүүс араас омуктуун
Сүбэбин холбуубун,
Сүрэхпин холбуубун.
Нууччалыы
Саҥарар буоламмын,
Аан дойду көй үгүс
Эйэни көмүскүүр дьонунуун
– МИР! – диэммин билсэбин. –
– Миру – мир! – дэһэбин.
Нууччалыы
Мин тыллаах буоламмын,
Аан дойду эйэлээх дьонноро
Өйдүүллэр мин тылбын.
Нууччалыы мин тылым –
Мин улуу Ийэ дойдум
Сүүс быраат холбоспут,
Сүүс омук кэргэнэ
Охсуһар, үлэлиир,
Кэпсэтэр баай тыла,
Партия норуоттуун,
Аан дойду дьонунуун
Кэпсэтэр күн тыла –
Нууччалыы мин тылым!
Күн Ленин нууччалыы
Үөрэтэр, ыҥырар,
Саҥарар баай тылын
Көҥүлгэ тардыһар,
Күн диэки талаһар
Аан дойду биһирии,
Долгуйа иһиллиир.
Нууччалыы мин тылым –
Мин иккис эрчимим,
Мин баайым,
Мин кыаҕым,
Мин өргөс кылааным,
Мин көтөр кынатым –
Нууччалыы мин тылым!
Мин ырыам ардыгар
Нууччалыы чочуллар
Сахалыы
күүстээхтик,
Саҥатык,
эрдээхтик
Сатарыыр туһугар.
ЫРЫАЛАР НААДАЛАР
Поэкка
Оо, поэт, эн ыллаа хабарҕаҥ муҥунан,
Ийэ дойду саҥарар набаата буолаҥҥын,
Биһиги үйэбит аар аатын арбыйан,
Аан дойду сиксигэр тарҕанар хаһыынан!
Уһуга биллибэт уйгулаах дойдубар
Күөрэгэй чыычаахтыы көҥүллүк туйаарар,
Биһиги олохпут мичилэ буоланнар,
Буурҕаны мэҥэстэр ырыалар наадалар!
Трактор көлөлөөх эдэркээн колхозтаах
Күөмэйин муҥунан көтөҕөр ырыата,
Сөрүүн киэһэҕэ сынньанар бөһүөлэк
Уоһуттан түһэрбэт дорҕоонноох ырыата!
Ыанньыксыт дьахтарым чараҥым быыһыгар
Санаатын долгутар сайаҕас ырыата,
Эр-хорсун киһибит охсуһуу уотугар
Күдэҕин көтөҕөр чаҕылҕан ырыата!
Хаарчахтан хаайтарбат, мэһэйтэн иҥнибэт,
Аан дойду сиксигин тыал курдук арҕарар,
Хаһан да эргэрбэт, сир курдук чэлгийэр
Хотойдуу куорсуннаах хоһооннор наадалар!
Кыргыска кырыктыыр, үлэҕэ көҕүтэр,
Кыайыыга кынаттыыр, олоҕу киэргэтэр,
Этиҥтэн эрчимнээх, көмүөлтэн күдэхтээх
Бойобуой ырыалар биһиэхэ наадалар!
Бу ырыа сүрэҕэ, бу ырыа кыната –
Тапталлаах партия норуокка саҥата!
Ырыабыт хас тыла, төлөннөөх эрчимэ
Сылаастык сатардын норуотун сүрэҕэр!
ДЕПУТАТЫ АТААРЫЫ
Долгууса сыарҕаҕа көлүллэн
Турдулар торуойка дьоруолар.