Таһыыра суох инникилээн
Тардыылаах диэн аатырбыта.
Бүгүн Тардыылаах аатыгар,
Тардыылаахтыын сырыһыннара,
Оҥорон, чочуйан аҕалбыттар
Уон оройуон ааттаахтарын.
Сыгынньах болгуо быччыҥа
Быыра курдук быыппастыгас,
Сыһыыга сыспай сиэллээҕи
Сыыдамынан сыһыарбатах
Сындыыс диэн Нам ааттааҕын
Сыһыары тутан аҕаллылар.
Ньалака сиэлинэн оонньуу,
Түөрт туйаҕынан охсуолуу,
Кугас тураҕас Сардама
Хончоһуйан таҕыста.
Сылгылар мээрэйдэһэ
Өһөстүк көрсүһэллэр.
Чиччигинии мөхсө иһэн
Биэтэккэ тэҥнэһэллэр.
Былаах түстэ. Буор ытыллар…
Хаҥыл хамсаныылар…
Субурус гынан хааллылар
Оҥочо-куйаар кутуруктар.
Айа кирсинии ууннулар,
Ахсымнык кыырайа ойдулар.
Илин тиийэн иэттэстилэр,
Илин-кэлин түһүстүлэр.
Көрөөччү дьон иһийэр,
Онтон айдаан-ньиргиэр турар:
– Ойоҕолоон эрэр Сындыыс…
– Устатынан атта Сындыыс…
– Таһыыр диэни билэ илик
Тардыылаах таһылынна…
– Сардамаҕыт кимэр эбит…
– Сындыыс тардылынна.
– Бэйи, тохтооҥ, Тардыылаах
Муҥурдана илик… ыраах!
– Кимэн киирэр…
– Эмэн эрэр…
Трибуна силлиэрэр:
– Тиһэх уста, – дэһэллэр.
– Аттар атта…
– Сындыыс холку…
Биэтэк чугаһаата.
Эрчимнээх ураа, ыһыы-хаһыы
Эймэнийэ турдаҕына,
Кутуругунан оонньуу-оонньуу,
Куотан таҕыста Нам ааттааҕа.
Тыһыынчанан ах бара сөҕөр
Дьон хараҕын ортотугар
Республикам тимир көгөччөр
Ааттаах ата оонньуу турар.
Барыта быччыҥ, сындаа, иҥиир –
Мындыр маастар оҥоһуута,
Үрдүк мындаата – тэбэр киил,
Арҕаһа – халлаан кустуга.
* * *
Халлааны хайа суруйар,
Халлааҥҥа тайанан турар
Күлүмүрдэс үрдүк дьиэлэр
Күн тахсыытыгар дьиктилэр.
Мин хаамабын дьон бөлөҕөр,
Бу аарыма тутуулары сөҕө.
Мин дойдубар, Саха сиригэр,
Үүнүөхтэрэ эбээт маннык дьиэлэр.
Соҕуруу устар сэдэх былыттар
Кинилэр чыпчаалларын аалаллар.
Былыттар устубаттар,
бу дьиэлэр усталлар,
Хараабыл буоланнар,
хоту,
мин дойдубар!
* * *
Взгляни на Кремль – и станет легче.
Сильва Капутикян
Быраатым барда…
Соҕотох хааллым
Чаҕылхай Москва биир чуумпу хоһугар.
Тулабар – көр,
уйгу,
таһырдьа үчүгэй,
Оттон мин чуумпуга соҕотох олордум.
Дойдубун санаатым:
Чысхааннаах эрээри,
чаҕылхай халлааннаах,
Тэйиччи эрээри,
бу турар аартыктаах
Дойдубун,
дьоннорбун,
көһүтэр үлэбин.
Ахтылҕан ырыата,
Тэһийбэт санаалар,
Нап-намыын долгуйуу дууһабын
куустулар…
Мин турдум.
Арыйдым сабыылаах түннүкпүн:
…Киэһээҥҥи Москва
иннибэр дьиримниир.
Көҕүтэр күйгүөрэ
муоралыы ньирилиир.
Кремль…
Ол онно улахан дыбарыас
Дьикти сымнаҕас сырдыга сыдьаайар,
Рубин сулустар
Москва үрдүнэн
Ыҥыра, уруйдуу,
көҕүтэ турдулар.
Москва…
Оо, дьикти…
Мин санаам дьэгдьийдэ,
Мин ырыам ыбыста,
ахтылҕан сайҕанна.
Мин биллим
Москва миэхэ кэрэтин,
Мин тоҕо өрүүтүн
киниэхэ кэлэрбин.
МЕТРО ТУТААЧЧЫТА
Искусство оҥоһуутун көрө-астына,
Норуот күүһүн сөҕө-махтайа,
Биһиги турабыт
сир түгэҕин дыбарыаһыгар,
Москва метротун биир станциятыгар.
– Ким бу бэйэлээх күрбэ мыраамары
Сүгэн-көтөҕөн дьаптайбыта буолуой,
Ким уустук хараҕа,
ким нарын тарбаҕа
Ойуулаан-оһуордаан оҥорбута буолуой,
Атах сылайар
бу киэҥ киэлийэлэрин,
Харах саатар
бу килбиэннэрин?!
– Биһиги, – диэтэ
кыһыл бэргэһэлээх,
Куорма таҥастаах контролер
кыысчаан, –
Биһиги оҥорбуппут – комсомольскай
биригээдэ…
Мичээрдии турда
метро тутааччыта.
ПУШКИН ПАМЯТНИГА
Тверской бульвар мастара
Дьикти кэрэлэр, ырыа курдуктар.
Уран тыл аптаах маастара
Улуу Пушкин онно турар.
Кини турар ньургун бэйэтэ,
Нуучча норуотун ытык ыччата.
Өрүү эдэр, өрүү эрдээх,
Өрүү будьурхай баттахтаах.
Кини кырдьыбат айымньылара
Мин дойдубар, Саха сиригэр,
Убай уруйунуу үөрэтэ, ыҥыра,
Сахалыы сатараан тэнийэллэр.
Кинини ааҕан, киниэхэ үөрэнэн
Сахалыы мин ырыаһыт буолбутум,
